تعیین اعتبار معادلات بدون فعالیت ورزشی در برآورد vo2max در مقایسه با دستگاه گاز آنالایزر در زنان فعال

چکیده اندازه گیری vo2max به روش تجزیه ی گازهای تنفسی زمان گیر و گاهی نیازمند مراقبت های پزشکی می باشد که این روش را برای اندازه گیری در گروه های بزرگ و اندازه گیری های با اهمیت کمتر مناسب می کند. با وجود تنوع روش های اندازه گیری با تجزیه ی گازهای تنفسی، تعدادی از مطالعات جدید روش های اقتصادی تری را برای اندازه گیری غیر مستقیم vo2max بدون فعالیت بدنی مانند پرسشنامه و مولفه های آنتروپومتریک به کار گرفته اند، اگرچه روش های برآوردی نیاز به دقت بالایی دارند. اما در مقابل استفاده از روش های مستقیم ارزیابی عملکرد قلبی تنفسی در مطالعات عمومی پر هزینه، نیازمند تکنولوژی پیشرفته و زمان گیر است. این واقعیت به کارگیری روش های آسان را متداول کرده است، تا جایی که مدل های رگرسیون ترکیبی برای پیشگویی عملکرد قلبی تنفسی جایگزین آزمون-های بیشینه و زیر بیشینه ورزشی شده اند. این دسته از روش ها به دلیل سادگی، ارزانی و کاربری آسان، برای تعیین عملکرد قلبی تنفسی به عنوان متغیر مهم در مطالعات عمومی به ویژه در پژوهش های زیر ساختی مناسب هستند. بنابراین هدف پژوهش حاضر تعیین اعتبار معادلات بدون فعالیت ورزشی منتخب در تعیین ظرفیت قلبی تنفسی بود. به همین منظور 28 دانش آموز دختر هنرستان تربیت بدنی تهران با دامنه سنی 15- 19 سال به عنوان آزمودنی های پژوهش به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. پیش از اجرای آزمون، مشخصات بدنی آزمودنی ها شامل سن، قد و توده بدن اندازه گیری و ثبت شد. هم چنین بااستفاده از پرسشنامه فعالیت بدنی و فعالیت اوقات فراغت میزان فعالیت بدنی و فعالیت اوقات فراغت آن ها مورد ارزیابی قرار گرفت. در مرحله بعد، آزمودنی ها به ترتیب در روزهای مشخص شده به مرکز سنجش قابلیت های جسمانی آکادمی ملی المپیک مراجعه کردند و vo2max آن ها به روش مستقیم بااستفاده از دستگاه تجزیه گازهای تنفسی اندازه گیری شد. برای تعیین طبیعی بودن متغیرها و هم چنین vo2max های به دست آمده از تجزیه گازهای تنفسی و معادلات بدون فعالیت ورزشی از آزمون کولموگرف - اسمیرنوف استفاده شد. برای تعیین همبستگی vo2max حاصل از تجزیه گازهای تنفسی و vo2max برآورد شده از معادلات بدون فعالیت ورزشی از روش همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج نشان می داد: - بین vo2max برآورد شده از معادله1 بر اساس سن، جنسیت و فعالیت بدنی اوقات فراغت و vo2max حاصل از تجزیه گازهای تنفسی همبستگی معناداری وجود داشت ( 484/0r = ، 2342/0= r ، 009/0= p). - بین vo2max برآورد شده از معادله 2 بر اساس سن، جنسیت، قد و توده ی بدن و vo2max حاصل از تجزیه گازهای تنفسی همبستگی معناداری وجود داشت (550/0r = ، 3025/0= r ، 002/0= p). - بین vo2max برآورد شده از معادله3 بر اساس سن، bmi و میزان فعالیت بدنی و vo2max حاصل از تجزیه گازهای تنفسی همبستگی معناداری وجود داشت (486/0r = ، 2361/0= r ، 009/0= p). آنچه از بررسی های انجام شده قبلی و اندازه گیری های پژوهش حاضر حاصل شد بیانگر این است که در جامعه آماری مورد مطالعه معادلات بدون فعالیت ورزشی برای برآورد vo2max مناسب می باشند. با این حال، به نظر می رسد از بین 3 معادله مورد مطالعه، معادله2 معادله مناسب تری برای برآورد vo2max دختران 15-19 ساله فعال می باشد.