ارزیابی توانایی جذب اشعه uv و فعالیت آنتی اکسیدانی ترکیبات فنلی در اندازه های میکرو و نانو در چهار نوع میوه

ترکیبات فنلی از متابولیت های ثانویه مهم گیاهی هستند که با هدایت عوامل ژنتیکی و تحت تاثیر تنش های محیطی مثل پرتو فرابنفش ساخته می شوند. این مواد جایگاه ویژه ای به عنوان آنتی اکسیدان در تعیین شاخص کیفیت میوه ها و سبزیجات دارند و دارای نقش مهمی در حفاظت بافت های گیاهی در برابر امواج نور به ویژه طیف فرابنفش دارند به همین دلیل عمدتاً در بافت پوست ساخته و انباشته می شوند. از آنجایی که مقدار قابل توجهی از میوه ها به صورت فرآوری شده مصرف می شوند و طی عملیات فرآوری پوست میوه ها حذف می شود، بازیابی و استفاده بهینه از ترکیبات ارزشمند پوست، با استفاده از شیوه های نوین از جمله کوچکتر کردن اندازه ی ذرات توسط امواج فراصوت (سانیکیشن) ضروری است. در پژوهش حاضر، از چهار نوع میوه انگور، هلو، سیب و گلابی در دو بخش مقایسه آب و تفاله ی میوه ها در قالب طرح کاملاً تصادفی و نیز مقایسه ی تفاله میوه قبل و بعد از تیمار سانیکیت در قالب طرح فاکتوریل با پایه طرح کاملاً تصادفی استفاده شد. میزان فنل کل، فعالیت آنتی اکسیدانی و فلاونوئیدهای کاتچین و کوئرستین موجود در تفاله ی میوه ها همواره بیشتر از آب میوه ها بود. عصاره استخراج شده از تفاله برای نانوسایز شدن ذرات فلاونوئیدی موجود در آن با امواج مافوق صوت تیمار شد. میزان جذب پرتو فرابنفش در دو طول موج 280 و 350 نانومتر، فنل کل و فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره فنلی حاصل از تفاله میوه ها بعد از تیمار سانیکیشن به طور معنی-داری بیشتر از عصاره بدون تیمار سانیکیشن بود. میزان کاتچین و کوئرستین در تعدادی از نمونه ها بعد از اعمال تیمار سانیکیشن به طور معنی داری افزایش یافت. بر اساس یافته های این تحقیق، پوست و تفاله ی میوه ها، حاوی مقادیر بسیار فراوانی از ترکیبات فلاونوئیدی است که این ترکیبات دارای فعالیت آنتی اکسیدانی قابل توجهی هستند. چنانچه این مواد با شیوه های مدرن نظیر استفاده از امواج مافوق صوت به ذرات کوچکتری شکسته شوند با ارتقاء ظرفیت آنتی-اکسیدانی شان قابل استفاده در صنایع غذایی و دارویی خواهند بود. تصاویر میکروسکوپ الکترونی قطر ذرات را کمتر از 100 نانومتر نشان داد و با استفاده از تکنیک امواج مادون قرمز تبدیل فوریه، ثبات ساختار فنلی عصاره قبل و بعد از تیمار سانیکیشن مشاهده شد. این یافته ها نشان دهنده ی ارزش ویژه ترکیبات فنلی به عنوان جایگزین مناسبی برای آنتی اکسیدان های سنتزی است.