بررسی اثرات تاریخ کشت و ارقام مختلف آفتابگردان بر عملکرد و مولفه های مربوط به کیفیت محصول

به منظور دستیابی به بهترین تاریخ کاشت و اثرات آن بر روی عملکرد و اجزای عملکرد آفتابگردان در منطقه مهاباد، آزمایشی در سال زراعی 89-1388 در یکی از اراضی روستای قزلقوپی از توابع شهرستان مهاباد به اجرا در آمد. سه رقم در سه گروه رسیدگی عبارت بودند از: مستر( زود رس)، اروفلور(میان رس) وآرماویروسکی (دیررس) که بر پایه طرح کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. کرتهای اصلی شامل سه تاریخ کاشت که به فاصله 20 روز از هم در نظر گرفته شد. تاریخ کاشت اول (5/2/88) و تاریخ های کاشت دوم و سوم به ترتیب ( 25/2/88) و ( 14/3/88) تعیین گردید. کرتهای فرعی شامل 3 رقم آفتابگردان بود. در این مطالعه روند تغییرات صفاتی مانند تعداد برگ، ارتفاع بوته، قطر ساقه، قطر طبق، وزن ساقه، وزن طبق، طول دوره رشد رویشی، طول دوره پرکردن دانه، کل طول دوره رشد، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، شاخص برداشت، وزن هزار دانه، تعداد دانه در طبق، درصد پوکی و نسبت پوست به مغز دانه بررسی شدند و پس از تجزیه واریانس مقایسه میانگین صفات در مورد ارقام و تاریخ کاشت مورد آزمایش انجام داده شد. در بین صفات مورد بررسی تنها تعداد برگ موجود در گیاه از تاریخ کاشت در سطح احتمال 5 درصد متاثر شده است. بعلاوه نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین ارقام مورد بررسی از نظر تعداد برگ در بوته و ارتفاع ساقه در سطح احتمال یک درصد و از نظر وزن ساقه در سطح احتمال 5 درصد اختلاف معنی دار وجود دارد. اما بین ارقام مورد آزمایش از نظر صفات قطر ساقه، قطر طبق و وزن طبق اختلاف معنی داری مشاهده نشد. جدول تجزیه واریانس نشان داد که در تمامی صفات یاد شده اثر متقابل تاریخ کشت در رقم غیر معنی دار بود. در این آزمایش نتایج نشان داد که تاریخ کاشت برروی شاخص طول دوره رشد رویشی و طول دوره پر کردن دانه در سطح احتمال یک درصد اثر گذار بوده است. درحالیکه طول کل دوره رشد تغییر معنی داری نداشت. نتایج حاکی از آن بود که بین ارقام آفتابگردان مورد مطالعه از نظر شاخص های طول دوره رشد رویشی و طول دوره پرکردن دانه در سطح احتمال یک درصد اختلاف معنی دار وجود دارد. درحالیکه از نظرشاخص کل طول دوره رشد بین ارقام تفاوت معنی داری ملاحظه نشد. بعلاوه نتایج نشان داد که اثرات متقابل تاریخ کاشت در رقم در شاخص طول دوره پر کردن دانه و درصد پوکی در سطح احتمال یک درصد و تعداد دانه در طبق و نسبت پوست در سطح احتمال 5 درصد معنی دار بود. همچنین نتایج حاصل نشان داد که در بین صفات مورد بررسی تنها تعداد دانه در طبق از تاریخ کاشت در سطح احتمال 5 درصد متاثر شده است. بعلاوه نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین ارقام مورد بررسی از نظر وزن هزار دانه، تعداد دانه در طبق، درصد پوکی و نسبت پوست به مغز دانه در سطح احتمال یک درصد و از نظر شاخص برداشت در سطح احتمال 5 درصد اختلاف معنی دار وجود دارد. اما بین ارقام مورد آزمایش از نظر صفات عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه اختلاف معنی داری مشاهده نشد.