بررسی تنوع درون گونه ای hypericum perforatum در استان گیلان با استفاده از روش d.s.s (determineation of special station)

این پروژه با هدف بررسی وجود تنوع درون گونه ای گیاه hypericum perforatum l. (st john’s wort) در استان گیلان، با استفاده از روش تعیین زیستگاه ویژه (d.s.s) انجام شد. گیاه h. perforatum یک گیاه علفی چند ساله، فاقد کرک از تیره hypericaceae و جنس hypericum است. hypericum تنها جنس این تیره است که در ایران رشد می کند. این گیاه با طیف وسیعی از متابولیت های ثانویه و دارای خواص داروئی ضد افسردگی، ضد میکروبی، ضد ویروسی و ...است. در این بررسی جمع آوری داده های مورد نظر فلوریستیک- اکولوژیک در هر یک از زیستگاه های ویژه با استفاده از روش d.s.s (determineation of special station) انجام شد. در این راستا ابتدا لوکالیته های گیاهh. perforatm در استان گیلان با استفاده از فلور ها، منابع و متخصصین… مشخص گردید. سپس با مراجعه به لوکالیته های مشخص شده، زیستگاه های عمومی تعیین گردید و براساس حضور فرد گونه مورد بررسی و با استفاده از روش سطح - گونه، سطح حداقل تعیین گردید. با توجه به اینکه این سطح حداقل با محور قرار دادن فرد گونه مورد بررسی تعیین می شود و نیز از نظر فلورستیک- اکولوژیک یکنواخت است، به عنوان زیستگاه ویژه فرد گونه مورد بررسی در نظر گرفته می شود. بر این اساس، در منطقه مورد بررسی، 37 زیستگاه ویژه برای گیاه h. perforatum تعیین گردید. با استفاده از آنالیز فلوریستیک (ترکیب رستنی ها) هر یک از زیستگاه های ویژه، وجود تنوع درون گونه ای گیاه h. perforatum تعیین گردید. بدین منظور با استفاده از نرم افزار anaphyto داده های فلوریستیک زیستگاه های ویژه به عنوان مارکر فلوریستیک، با روش fca آنالیز گردید. گروه-بندی زیستگاه های ویژه در 20 گروه مبین وجود تنوع درون گونه ای گیاه h. perforatum در استان گیلان است. عوامل اکولوژیکی زیستگاه های ویژه و چگونگی تأثیر این عوامل، در گروه بندی زیستگاه های ویژه مورد بررسی قرار گرفت. آنالیز زیستگاه های ویژه براساس داده های اکولوژیک و ویژگی های خاکشناسی مورد بررسی با استفاده از نرم افزار mvsp با روش های cca و pcaانجام شد. برای تعیین سطح و نوع تنوع درون-گونه ای گیاه h. perforatum از مطالعات الکتروفورزی پروتئین های ذخیره ای بذر، سیتولوژی و مورفومتری استفاده گردید. گروه بندی های حاصل از این بررسی با گروه بندی های فلوریستیک و اکولوژیک مقایسه گردید. بررسی و مقایسه نتایج بدست آمده نشان داد گیاه h. perforatum در استان گیلان ازتنوع درون گونه ای بالایی برخوردار است و گروه بندی زیستگاه های ویژه در 20 گروه نشان دهنده این تنوع است. گونه های تشخیصی هر یک از این گروه ها به تفکیک مشخص و ارائه گردید. ویژگی های اکولوژیک هر یک از گروه ها نیز مشخص شد. بررسی الکتروفورزی پروتئین های ذخیره ای بذر منجر به گروه بندی نمونه ها براساس تعداد باند های پروتئینی گردید. بررسی مورفومتری جمعیت زیستگاه ها ی ویژه براساس صفات مورد بررسی نیز منتج به گروه بندی نمونه ها گردید. بررسی های سیتولوژی منجر به تعیین 4 سیتوتیپ ( (2n=6x=48, 2n=4x=32, 2n=3x=24, 2n=2x=16گردید که می توان از نظر ژئوگرافی 3 توپودم: توپودم عمارلوی رودبار (2n=2x=16)، توپودم امامزاده ابراهیم شفت (2n=6x=48)، توپودم آستارا-گردنه حیران (2n=3x=24) و از نظر اکولوژیک 2 اکوتیپ ارتفاع بالا ((2n=2x=16 و اکوتیپ ارتفاع پایین 2n=3x=24) 2n=6x=48,) و از نظر جهت شیب. سه اکودم: شرقی (2n=6x=48)، جنوب شرقی (2n=2x=16) و شمالی (2n=3x=24)در مناطق مورد بررسی معرفی نمود.