بررسی و تبیین مفاهیم صحبت و خلوت در متون عرفانی با تأکید بر مثنوی معنوی

چکیده نوشته حاضر، سعی دارد به بررسی و تبیین دو مفهوم عرفانی صحبت و خلوت در متون مهم عرفانی و مثنوی معنوی بپردازد. مفاهیمی که بین عرفا، همواره بر سر آن اختلاف بوده که؛ آیا برای سالک، صحبت و معاشرت مناسب تر است یا خلوت و عزلت. برای این منظور، بعد از بیان کلیات تحقیق در فصل اوّل، توضیحاتی درباره صحبت و خلوت از نظر لغوی و اصطلاحی بیان شده تا مفهومی از هردو در ذهن خواننده جای گیرد. سپس سیرِ صحبت و خلوت، در زندگی مولانا مورد بررسی قرار گرفته و آثار وی ذکر شده است. در فصل دوم، به بررسی مفاهیم صحبت و خلوت در متون مهم عرفانی قبل از مولانا پرداخته شده است. برای این کار، ترتیب زمانی آثار عرفانی رعایت شده، در پایان همین فصل، یک جمع بندی اجمالی از این آثار صورت گرفته است. فصل سوم، فصل کوتاهی است که به سابقه صحبت و خلوت، در آثار شاعران قبل از مولانا و غزلیات شمس پرداخته است. در فصل چهارم، ابتدا مقایسه ای کوتاه بین مقالات شمس و مثنوی معنوی صورت گرفته، سپس ابیات مثنوی معنوی که به بحثِ صجت اشاره دارد، بررسی و تبیین شده است. در فصل پنجم نیز، پس از مقایسه اجمالی خلوت در مثنوی معنوی و مقالات شمس، ابیات مثنوی که به مفهوم خلوت و عزلت اشاره دارد، بررسی شده است. در پایان هم، ضمن نتیجه گیری از مطالب این پژوهش، نظر مولانا درباره صحبت و خلوت تبیین شده است. کلید واژه ها: صحبت، خلوت، مثنوی معنوی، عرفان.