تاثیر تسلیحات هسته‏ای پاکستان بر روابط اسلام آباد- واشنگتن (2009- 1998)

روابط هسته ای آمریکا- پاکستان بر اساس برداشت های آمریکا از منافع ملی مد نظرش و نیز برداشت پاکستان از تصور تهدید برای امنیت ملی خود و منطق موازنه قوا در ارتباط با هند دچار فراز و نشیب بوده است. آنچه که بر این فراز و نشیب بیشتر از هر چیزی تأثیر گذار بوده شرایط ساختاری حاکم بر نظام بین الملل می باشد. همین مسئله، رفتار آمریکا در زمینه مقابله با برنامه هسته ای پاکستان را تحت الشعاع اهداف مهمتر این کشور یعنی (مهار نفوذ شوروی در عصر جنگ سرد و مبارزه با تروریسم پس از حوادث 11 سپتامبر) قرار داده است. فرضی که در این رساله مطرح است این است که تسلیحات هسته ای پاکستان، این کشور را برای ایالات متحده از جایگاه یک متحد استراتژیک در عصر جنگ سرد به یک شریک غیر قابل اعتماد در عصر پس از جنگ سرد تغییر داده است. در این راستا نتایج این پژوهش نشان داد که: 1- سه مولفه تاثیرگذار در سطوح بین المللی، منطقه ای و داخلی در تحریک پاکستان برای انجام آزمایشات هسته‏ای و دست یابی به تسلیحات هسته‏ای موثر بوده اند. 2- اهمیت موقعیت ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک پاکستان برای آمریکا نقش تعیین کننده ای در جریان نحوه رفتار این کشور با برنامه هسته‏ای اسلام آباد داشته است. 3- آمریکا اصلاحیه های متعددی را در رابطه با برنامه ی هسته ای پاکستان وضع نموده که مواردی چون اصلاحیه گلن و اصلاحیه پرسلر از اهمیت بالایی در این زمینه برخوردارند. 4- با توجه به حجم تبلیغاتی آمریکا در مورد همکاری-های هسته‏ای پاکستان و طالبان و خطر دست یابی تروریسم به تسلیحات هسته‏ای این کشور، احتمال می رود که آمریکا اهداف گسترده تری از جمله خلع سلاح هسته‏ای پاکستان در سر داشته و این جاروجنجال های تبلیغاتی در واقع به منظور زمینه سازی برای اقدامات بعدی صورت می گیرد. 5- با وجود این که بوش پسر پس ازحوادث 11 سپتامبر، پاکستان را به عنوان متحد اصلی غیر ناتو برای آمریکا خوانده است، اماباید گفت که تهدیداتی که به واسطه تسلیحات هسته ای پاکستان برای امنیت و منافع ملی آمریکا در منطقه شکل گرفته، باعث شده است پاکستان برای ایالات متحده از جایگاه یک متحد استراتژیک در دوره جنگ سرد به یک شریک غیر قابل اعتماد درعصر پس از جنگ سرد تبدیل شود، ازاین رو حمایتی که آمریکا از پاکستان به عمل می آورد، حمایتی استراتژیک نمی باشد. پژوهش حاضر با هدف تشریح علل انجام آزمایشات هسته‏ای پاکستان و تاثیر تسلیحات هسته‏ای این کشور بر روابط واشنگتن- اسلام آباد طی سال های 2009- 1998انجام گرفته است. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی- تحلیلی است. واژه های کلیدی: تسلیحات هسته ای، دکترین هسته ای پاکستان، امنیت هسته ای، اصلاحیه پرسلر، اصلاحیه گلن، ژئوپلیتیک.