تأثیر اصلاح و بهسازی رودخانه قره سو بر الگوی فرسایش و رسوب گذاری در محدوده شهر کرمانشاه با استفاده از مدل ریاضیgstars.3

رودخانه های که در مسیر خود از شهر ها گذر می کنند همیشه دستخوش تغییراتی هستند. این تغییرات عمدتاَ از سوی انسانهای حاشیه نشین این رودخانه ها ایجاد می شوند که ساماندهی رودخانه های از جمله آنهاست. به عنوان مجموعه ای از اقدامات مدیریتی و مهندسی است که برای حفاظت و بهره برداری صحیح از رودخانه ها و کاهش خطرات آنها با اهداف مختلف انجام می گیرد. اهداف مورد نظر مشتمل بر مهار سیلاب و رسوب، حفاظت بستر و کناره ها در مقابل فرسایش وغیره است. طرح ساماندهی رودخانه قره سو (در سه بازه)در دستور کار شرکت آب منطقه ای غرب قرار گرفته و بخشی از آن (بازه 2gدر محدوده شهر کرمانشاه) نیز در حال اجرا می باشد. از آنجائیکه ساماندهی و تغییر مسیر رودخانه از محل دوآب قزانچی تا پل امام حسین (بازه 1g –بازه ورودی به شهر)طول مسیر را از 19 کیلومتر در شرایط طبیعی به حدود 12 کیلومتر بعد از بهسازی مسیر کاهش می دهد بنابر این در این تحقیق تاثیر کاهش طول بازه و اصلاح شکل مقطع طبیعی رودخانه بر خصوصیات هیدرولیکی سیلاب مورد توجه قرار گرفته است چرا که اصلاح و بهسازی مسیر رودخانه می تواند موجب وخیمتر شدن وضعیت فرسایش و رسوبگذاری در پایین دست گردد. برای این منظورازمدل کامپیوتری gstars.3 استفاده شده است مدل تعمیم یافته لوله جریان برای شبیه سازی رودخانه های آبرفتی است که ابتدا توسط مولیانس و یانگ جهت شبیه سازی شرایط جریان دو بعدی شبیه سازی و تغییر هندسی کانال به روش شبه سه بعدی ابداع گردید. بدین منظور از 14 رابطه انتفال رسوب استفاده شده در مدل gstars3.0 فقط 7 رابطه در مورد این رودخانه قابل استفاده می باشد. که رابطه یانگ نتایج قابل قبول تری داشت.بنابراین با ترسیم پروفیل طولی با استفاده از روش یانگ (1973)و نتایجی که با مشاهدات این پروفیل بدست می آید چنین است که در این روش میزان رسوبات انتقال یافته قبل از ساماندهی و بعد از ساماندهی تفاوتی 96636/96 تنی و یانگ(1979) تفاوتی 69/24881 تنی را نشان می دهد. این تفاوت در انتقال رسوب با توجه به اینکه در ادامه رودخانه نیز ساماندهی نگردیده است در آخر بازه نشست پیدا می کند و تغییراتی در بستر و کناره های آن ایجاد می نماید. با توجه به نتایج بدست آمده در این تحقیق میزان رسوب انتقال یافته در بازه مطالعاتی(g1)بعد از ساماندهی افزایش یافته است اما در میزان رسوبگذاری در این بازه افزایشی دیده نمی نشود و رسوب تولید شده به بازه های بعدی(g2) و(g3) منتقل می شود. در طرح ساماندهی رودخانه ها یکی از اهداف از بین بردن و یا کاهش پیچ رودخانه ها یا همان مأندر ها است بنابر این در طرح ساماندهی رودخانه قره سو این هدف دنبال می شود در نتیجه با کاهش مأندر ها رودخانه میزان رسوب گذاری و فرسایش نیز از حالت طبیعی و مأندری خود خارج شده و بنا به نتایج بدست آمده در بازه ی مطالعاتی رسوبات تولید شده توسط فرسایش در بالا دست و خود بازه بیشتر انتقال می یابد و رسوبگذاری کمتر است بنابراین با اجرای طرح ساماندهی رودخانه قره سو،در قوسهای داخلی مأندر ها میزان رسوب گذاری و در قوس های خارجی آن میزان فرسایش افزایش نمی یابد.