تأثیر ژنوتیپ بر آندروژنز گیاه جو (hordeum vulgare l.)

تولید آزمایشگاهی گیاهان هاپلوئید و هاپلوئید مضاعف، روشی است که جهت تسریع برنامه های اصلاحی به صورت عملی بکار گرفته می شود. روش های معمول تولید گیاهان هاپلویید در جو شامل کشت بساک، کشت میکروسپور و حذف کروموزوم می باشد. در این مطالعه به منظور تولید گیاهان هاپلویید جو از روش کشت بساک استفاده شد. هدف از این تحقیق بررسی تأثیر ژنوتیپ بر روی نرزایی جو در شرایط آزمایشگاهی می باشد. بدین منظور پاسخ به کشت بساک دوازده ژنوتیپ جو دیپلوئید پائیزه ایرانی بر روی محیط کشت القاء جنین جامد fhg حاوی g/l90 ساکارز،2 mg/l 2,4-d و mg/l 1/0 کینتین بررسی شد. گیاهان مادری در یک آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار در گلخانه ای با فتوپریود 16/ 8 ساعت (روشنایی/تاریکی) و درجه حرارت c? 25/ c? 15 (روز/ شب) کشت شدند. هر تکرار شامل یک گلدان با 3 گیاه بود. سنبله های این گیاهان بمدت 14 روز در دمای 4 درجه سانتیگراد پیش تیمار سرمایی شدند. تمام ژنوتیپ های مورد بررسی تولید جنین و گیاه سبز نمودند. بر اساس نتایج این مطالعه مشخص گردید که ژنوتیپ، تأثیر معنی داری بر روی تمامی صفات مورد مطالعه تشکیل جنین، باززایی کل (گیاهان سبز+ آلبینوز)، باززایی گیاه سبز و باززایی گیاه آلبینوز دارد. ژنوتیپ شماره 9 بیشترین فراوانی جنین زایی، باززایی گیاه سبز و باززایی کل را دارا بود (792/74% جنین زایی، 29/17% باززایی کل، 293/7% باززایی گیاهچه سبز). متفاوت بودن توانایی آندروژنیک و باززایی گیاه در ژنوتیپ های مطالعه شده در این آزمایش، وابستگی شدید ژنتیکی صفات آندروژنیک را تأیید نمود. نتایج، همبستگی مثبت و بسیار معنی داری (971/0) را بین درصد تشکیل جنین و باززایی گیاه سبز نشان داد. تجزیه کلاستر برای صفات درصد تشکیل جنین و باززایی گیاه سبز ژنوتیپ ها را در دو گروه قرار داد. در گروه اول ژنوتیپ شماره 4، 7 و 9 که پاسخ خوبی به آندروژنز نشان دادند. در گروه دوم ژنوتیپ شماره 1، 11، 6، 5، 12، 8، 2، 10 و 3 قرار گرفتند که به آندروژنز پاسخ ضعیفی داشتند. نتایج تجزیه تابع تشخیص این گروه بندی را به طور کامل تأیید نمود.