علل ساختاری و مکانیزم بیومکانیکی حرکات ممنوع در تمرینات ورزشی مرتبط با آمادگی جسمانی

اگرچه اثرات مفید فعالیت و حرکات ورزشی برکسی پوشیده نیست، لیکن مشاهده شده است که انجام حرکات غلط در زمان اجرای تمرینات ورزشی، آسیب هایی را به همراه دارد. تحقیقات نشان می دهد که قابلیت بالقوه خطرناک این حرکات می تواند ساختار آناتومیکی و ساختار اسکلتی بدن را تهدید کند و بر گروههای مختلف سنی اثرات منفی داشته باشد. با پذیرش این اصل که از ضرورتهای یک فعالیت بدنی، توجه به ویژگیهای فردی اجراکننده و شیوه های اجرای حرکت و تطبیق حرکت با ساختار بدن و قوانین فیزیکی حاکم بر این تمرینات می-باشد، انجام این تحقیق از جنبه شناسایی، علت یابی و پیشگیری از آسیبهای حرکات ممنوعه ضروری به نظر می-رسد. با توجه به هدف اصلی تحقیق حاضر، حرکات و روشهای نادرست که در هر یک از فاکتورهای آمادگی جسمانی موجود بود شناسایی شده و جمع آوری گردید و میزان شیوع آسیبهای ساختاری آنها معرفی شد و علل ایجاد این آسیبها و مکانیزم بیومکانیکی حرکات ممنوعه در سنین و جنسیتهای مختلف مورد بررسی واقع شد. روش تحقیق، توصیفی بود که با با بهره گیری از منابع مختلف، حرکات و روشهای ممنوع در هر یک از فاکتورهای آمادگی جسمانی استخراج شده و با توجه به گروه بندی مطالب، اطلاعات جمع آوری گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش آماری توصیفی جهت توزیع فراوانی و درصد هر یک از فاکتورها استفاده شد. از روش استنباطی خی دو در سطح معنی داری (0.05 p<) برای بررسی اختلاف موجود در توزیع فراوانی های مشاهده شده و فراوانی های مورد انتظار و تفاوت میان فراوانی ها، که آیا ناشی از خطای نمونه گیری و شانس می باشد یا خیر، استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد که 1- در میان فاکتورهای آمادگی جسمانی شیوع حرکات ممنوعه در تمرینات کششی بیشترین حد می-باشد (66/19%). 2- در روشهای تمرین استقامتی، روشهای تمرینی نادرست بیشتری مشاهده می شود (04/14%). 3- به طور کلی ایجاد آسیب های استخوانی در حرکات ممنوعه نادر می باشد، اما شیوع آسیب های استخوانی ناشی از حرکات و روشهای ممنوع استقامتی بیشتر است (29/35%). شیوع آسیب های استخوانی ناشی از حرکات ممنوعه در کودکان و نوجوانان بیشتر است (29/35%). 4- بیشترین آسیب ساختاری از نظر آناتومیکی، بوسیله حرکات ممنوع کششی ایجاد می شود و شیوع آسیب های مفصلی، عضلانی و عصبی در این تمرینات به ترتیب 17/24، 80/23 و 27/27 درصد می-باشد. در روشهای تمرینی نادرست استقامتی شیوع آسیب های آناتومیکی در بیشترین حد است. در کل از نظر ساختار آناتومیکی بیشترین میزان آسیب های ناشی از حرکات ممنوعه در مفاصل دیده می شود (33/57%). 5- در میان فاکتورهای آمادگی جسمانی بیشترین آسیب ساختاری از نظر اسکلتی، بوسیله حرکات ممنوع کششی ایجاد می شود و شیوع آسیب های ناشی از آن به سر و گردن و تنه و اندام تحتانی به ترتیب 33/33، 90/22، 42/27 درصد می باشد. میزان شیوع آسیب های ناشی از حرکات ممنوعه به اندام فوقانی در تمرینات قدرتی بیشتر است (26/19%). در کل از نظر اسکلتی بیشترین میزان شیوع آسیب های ناشی از حرکات ممنوع در تنه است (93/40%). 6- از نظر نیروهای تغییردهنده ساختاری میزان نیروهای آسیب زای کشیدگی، خمیدگی، پیچ خوردگی در تمرینات کششی بیشتر است و به ترتیب 67/27، 3/31، 97/31 درصد می باشد. میزان نیروهای تغییر دهنده فشردگی در تمرینات استقامتی و مشارکت مخالف در روشهای نادرست استقامتی بیشتر است و به ترتیب 8/20 و 3/33 درصد می باشد. در کل بیشتر آسیب های ناشی از حرکات ممنوعه بر اثر نیروی تغییردهنده کشیدگی می باشد (33/35%). 7- از نظر مکانیزم بیومکانیکی، بیشترین عامل ایجاد کننده حرکات ممنوعه با توجه به قوانین فیزیکی، اهرم ها می- باشند(59%). 8- میزان ایجاد آسیب های ناشی از حرکات و روشهای تمرینی نادرست استقامتی بر سیستم قلبی-تنفسی بیشتر است(75/56%). اما در روشهای تمرینی نادرست قدرتی هم احتمال آسیبهای قلبی-تنفسی دیده می شود(81/10%). 9- میزان توزیع حرکات ممنوعه در تمرینات ورزشی کودکان و کهنسالان بیشتر از سطوح سنی دیگر بوده و به ترتیب 29/20 و 44/20 درصد می باشد، اما تفاوت معناداری در میزان توزیع حرکات ممنوعه در سنین مختلف مشاهده نشد. 10- میزان توزیع حرکات ممنوعه در تمرینات زنان بیشتر است (90/51%) اما تفاوت معناداری در میزان توزیع حرکات ممنوعه در میان زنان و مردان مشاهده نشد.