مطالعه ی ترجمه های انگلیسی و فارسی استعاره ی تصریحیّه ی اصلیّه و تصریحیّه ی تبعیّه در سی و نه سوره ی مکّی قرآن مجید

استعاره غالباً برای پژوهشگران در زمینه ترجمه دارای اهمیت اسث و طبق نظر نیومارک (1988) ، ترجمه آن مهمترین مسئله است. از آنجائی که استعاره ها و دیگر صنایع ادبی از عناصر ضروری متون مذهبی مانند قرآن هستند (هیس،2003)، تمرکز مطالعه حاضر بر روی ترجمه دو نوع استعاره ی تصریحیّه ی اصلیّه و تصریحیّه ی تبعیّه در سی و نه سوره مکّی این کتاب مقدّس است. ترجمه های مورد بررسی، سه ترجمه انگلیسی و سه ترجمه فارسی چاپ شده در دهه اخیر هستند: نیک آئین (2000) ، ترجمه های انگلیسی و فارسی صفّارزاده (2001) ، قرائی (2004) ، امینیان (2006) و انصاریان (2007) . به منظور شناسائی شیوه های انتخاب شده برای ترجمه استعاره در تمامی ترجمه ها به طورعام و در ترجمه های انگلیسی و فارسی به طور خاص، شیوه های پیشنهاد شده توسط نیومارک (1988) به عنوان چهارچوب تئوری مطالعه در نظر گرفته شده اند. به منظور جمع آوری و تحلیل داده ها، این مراحل انجام شد: ابتدا، استعاره های مورد نظر و معادل های آنها در سه ترجمه انگلیسی و سه ترجمه فارسی تعیین شدند. سپس دو نوع استعاره و معانی آنها بر اساس تفاسیر المیزان (1985) و نمونه (1978)، یک فرهنگ قرآنی با عنوان قاموس قرآن (1976-1973)، یک فرهنگ عربی- فارسی با عنوان منجد الطلاب و فرهنگ عربی- انگلیسی هنز ور(1971) که مربوط به عربی نوشتاری و مدرن است، توضیح داده شدند. بعد از آن، شیوه های بکار رفته توسط مترجمین تعیین و فراوانی و درصد آنها محاسبه شد. در آخر، نتایج به صورت نمودار و جدول های جداگانه برای بحث و تحلیل بعدی ارائه شد. تحلیل داده ها نشان داد که در ترجمه های انگلیسی تمامی شیوه های پیشنهادی نیومارک به غیر از شیوه چهار یعنی ترجمه ی استعاره از طریق تبدیل آن به تشبیه واضافه کردن معنا، وشیوه ی شش یعنی حذف، استفاده شدند. این در حالیست که در ترجمه های فارسی تمامی هفت شیوه بکار رفته است. پربسامد ترین شیوه در ترجمه های انگلیسی و فارسی، شیوه پنج یعنی تبدیل استعاره به معنا بود. در رابطه با وفاداری به استعاره های متن اصلی، این نتیجه حاصل شد که انصاریان با 6/39 درصد، بیش از بقیه در میان ترجمه های فارسی به طور خاص و در میان تمامی ترجمه های مورد بررسی به طور عام، تصویر خیالی متن اصلی را حفظ کرده است.