بررسی روابط ایل قاجار با سلسله افشاریه و زندیه

چکیده ایل قاجار در نیمه دوم قرن دوازدهم هجری، قیام و جنبش خود را برای کسب قدرت و زمامداری آغاز کردند. قدرت یافتن ایل قاجار به عهد صفوی برمی گردد. ایل قاجار پس از سقوط دولت صفوی از مدعیان قدرت در ایران بودند و به این منظور در تمام دوران زمامداری نادرشاه افشار و جانشینانش و همچنین دوران حکومت کریم خان زند و جانشینانش، مبارزات خود را ادامه دادند. حکومت های افشاریه و زندیه نیز در مقابل، سیاست تند و خشنی نسبت به این ایل درپیش گرفتند. به این جهت روابط ایل قاجار با این دو سلسله کاملاً خصمانه بود. اگرچه ایل قاجار در طول این مدت به دلیل برخی موانع موفق به کسب قدرت نشدند اما سرانجام آغامحمدخان در سال 1209هـ.ق با شکست لطفعلی خان زند، هشتمین حکمران سلسله زندیه، این سلسله را منقرض کرد و سلسله قاجاریه را تأسیس کرد. در این رساله با تکیه بر این فرضیه که ایل قاجار در تحولات سیاسی ایران بعد از سقوط صفویه یکی از مدعیان جدی قدرت بوده است به تحلیل اقدامات قاجارها برای دستیابی به قدرت در کشمکش با افشارها و زندیان پرداخته شده و سیاست این دو سلسله را در برابر قاجارها و عوامل موثر در ناکامی ها و سرانجام غلبه قاجارها بررسی شده است.