تبیین و طراحی الگوی فعالیت بدنی و کیفیت زندگی مرتبط با سلامتی سالمندان: بررسی تأثیر عملکردهای ادراک کلی،روانی اجتماعی و جسمانی

چکیده هدف: هدف از پژوهش نیمه تجربی حاضر، بررسی تأثیر عوامل سلامت جسمانی، عملکرد جسمانی، عملکرد روانی اجتماعی و ادراک کلی؛ بر بهبود کیفیت زندگی مرتبط با سلامتی مردان 60تا75ساله با تاکید بر داشتن فعالیت بدنی منظم وتبیین و طراحی الگو بود. روش بررسی: به همین منظور، سه پرسشنامه فرم کوتاه کیفیت زندگی مرتبط با سلامتی (sf-36) و پرسشنامه سنجش علائم افسردگی (gds-sf) و ادراک سنج نردبانی کانتریل (cuntrill)در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون در اختیار آزمودنی ها قرار گرفت. جامعه آماری این پژوهش را سالمندان مرد 60 تا 75 ساله ساکن در خانه سالمندان کهریزک تشکیل دادند که از نظر جسمانی و سابقه پزشکی سالم ارزیابی شدند. ضمن اینکه ملاک های ورود آزمودنی ها به مطالعه مواردی چون دامنه سنی، داشتن رضایت و تمایل به حضور فعال و منظم در برنامه پیاده-روی، نداشتن بیماری های دیابت، قلبی عروقی، پارکینسون، ناهنجاری های وضعیتی حاد، اختلالات عصب شناختی، اسکلتی عضلانی، فقدان سابقه بیماری های جدی بویژه نقص بینایی، نقص در سیستم های درگیر در تعادل، نداشتن محدودیت حرکتی، طول و ناهنجاری های کف پا، سابقه جراحی و برخورداری از سلامت روانی نسبی تعیین و مورد ارزیابی قرار گرفت. در نهایت پس انجام مطالعات اولیه، تعداد 80 نفر انتخاب و به طور تصادفی به سه گروه تجربی (1، 3 و 6 جلسه در هفته، هر جلسه 30 دقیقه پیاده روی با شدت متوسط) و یک گروه کنترل (بدون فعالیت بدنی در طی 16 هفته) تقسیم شدند. به منظور تجزیه و تحلیل های آماری از آزمون های تحلیل واریانس یک طرفه، همبستگی پیرسون و تعقیبی شفه در سطح معنی داری 05/0p< استفاده شد. یافته ها: در نهایت یافته ها نشان دادبا بهبود سلامت جسمانی، عملکرد جسمانی، عملکرد روانی اجتماعی و ادراک کلی؛ کیفیت زندگی مرتبط با سلامتی مردان 60تا75ساله ، در اثر 16 هفته پیاده روی افزایش می یابد ( 001/0=p) و با افزایش جلسات هفتگی تمرین، اثربخشی پیاده روی نیز بیشتر می شود. در مدل نهایی متغییر ادراک کلی تأثیر بیشتری نسبت به سایر متغیرها بر کیفییت زندگی وابسته به سلامتی مردان 60 تا75 ساله داشت، ضمن این که بین گروه های تجربی3 جلسه و 6 جلسه در ارتباط با بهبود کیفیت زندگی وابسته به سلامتی تفاوت معنی داری مشاهده نشد (05/0<p). نتیجه گیری: بر پایه یافته ها می توان اظهار داشت انجام پیاده روی منظم با میزان تمرینی اثربخش و استاندارد برای سالمندان می تواند زمینه ارتقاء کیفیت زندگی آنان را فراهم سازد. از این رو طرح ریزی فعالیت های بدنی نظام دار و منطقی برای سالمندان زیر نظر مربیان آگاه بر پایه یافته های تحقیق پیشنهاد می شود.