بررسی مبانی فتاوای فقهی امام خمینی(ره) در رابطه با مالکیت و استفاده از انفال به ویژه معادن در قبل و بعد از انقلاب اسلامی

چکیده انفال شامل زمین های موات، اموالی که بدون خونریزی به دست آیند، کوهها، جنگل، دره ها، سواحل رودخانه ها و دریاها و معادن و...است. در مورد مالکیت معادن سه نظر وجود دارد. گروهی بر این عقیده اند که معادن جزء مباحات است. گروهی می گویند از ملک تبعیت می کند و بر طبق قول سوم کل معادن از انفال است. که قول مختار این است که معادن اعم از ظاهری و باطنی مطلقاً جزء انفال است. امام خمینی قبل از پیروزی انقلاب اسلامی معتقد بودند که معادن(حتی نفت و...) با پرداخت خمس به مالکیت افراد حقیقی در می آید ولی بعد از انقلاب اسلامی معادن را به دو دسته ی بز رگ و کوچک تقسیم کردند و معادن بزرگ مثل نفت را از مالکیت افراد خارج دانستند و با مراعات سایر احکام و حقوق فرد دولت را مالک آن دانستند. این تغییر فتوا اولاً دارای ادله و مبانی فقهی است و ثانیاً به خاطر تأثیر حکومت در شناخت احکام و اجتهاد است.