طراحی یک برنامه یادگیری ترکیبی مبتنی بر تفکر انتقادی و مقایسه تاثیرات روانشناختی آن با اموزش سنتی

مقدمه: یادگیری ترکیبی عبارت است از بکارگیری ترکیبی از شیوه ها و راهبردهای یادگیری که با هدف ارتقای یادگیری فراگیران مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین در این شیوه، از وسایل ارتباطی مختلف با فناوری هایی همچون یادگیری الکترونیک، پشتیبانی الکترونیک عملکرد و شیوه های مدیریت دانش جهت ارائه ی آموزش استفاده می شود. هدف این تحقیق، طراحی یک برنامه ی یادگیری ترکیبی و مقایسه اثرات روانشناختی آن با شیو های آموزش سنتی است. روش و روش ها: این مطالعه یک تحقیق نیمه تجربی است که بر روی 41 نفر از دانشجویان پرستاری دانشگاه علوم پزشکی جهرم که واحد بیماری های روانی را در نیمسال اول 88-87 اخذ کرده بودند ,انجام گردید. با تقسیم تصادفی دانشجو یان به دو گروه 20 و 21 نفره، دانشجویان از طریق دو روش آموزش سنتی و ترکیبی مورد مطالعه قرار گرفتند. در طراحی آموزشی روش یادگیری ترکیبی، نحوه سازماندهی کلاس درس با محوریت ایجاد تعادل بین محتوا و فرایند آموزش، تعادل بین سخنرانی و کنش متقابل، ایجاد بحث در کلاس درس و استفاده از محوریت دانشجو در یادگیری از طریق طراحی تکالیف و پروژه های آموزشی برنامه ریزی گردید تا زمینه پرورش تفکر انتقادی دانشجویان از مطالب آموزشی فراهم گردد. همچنین با توجه به طراحی آموزشی تحقیق از یادگیری الکترونیک به صورت غیر همزمان در کنار روش های فعال یاددهی – یادگیری استفاده گردید. ابزار گردآوری داده ها آزمون سنجش تفکر انتقادی واتسون– گلیزر، فرم کوتاه آزمون فراشناخت (فرم کوتاه 30 سئوالی)، آزمون اسناد علی و آزمون نئو (فرم کوتاه 60 سئواالی) بوده است. جهت تحلیل داده ها ازآزمون های تی استیودنت، تی زوجی، مجذور کای و تحلیل واریانس چند گانه (مانوا) از طریق نرم افزار (spss 13 ) استفاد ه شد. نتایج:نتایج نشان داد که مهارت تفکر انتقادی در هر دو گروه پس از آموزش افزایش یافته است. آزمون تحلیل واریانس نیز نشان داد که آموزش از طریق ارتقای مولفه نتیجه گیری بر تفکر انتقادی دانشجویان تاثیر دارد ( 12/ 0 f= ،04 /0 p=). تعامل بین نوع آموزش، پیشرفت تحصیلی و فراشناخت نشان داد که ارتباط مثبتی بین موارد مذکور و مولفه نیاز به کنترل فکر وجود دارد (18/ 2 f= ، 04/0 p=). در بررسی تعامل بین نوع آموزش، پیشرفت تحصیلی و سبک اسناد از طریق آزمون تحلیل واریانس مشخص گردید که ارتباط مثبتی بین نوع آموزش و سبک اسناد در مقوله شکست درونی- بیرونی ( 51/2 f= ،04/0 p=) وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل نشان داد که آموزش از طریق دو مولفه گشادگی (81/5 f=،006/0 p=) و وظیفه شناسی (03/1 f= ،04/0p=) برمولفه های شخصیتی تاثیر دارد. میانگین نمره نهایی دانشجو در گروه آموزش ترکیبی بیشتر از آموزش سنتی بود. (004 /0p= )(06/3=t). نتیجه گیری نهایی : نظر به تاثیرات مثبت این روش آموزشی بر جنبه های مختلف شناختی و شخصیتی دانشجویان، استفاده از این شیوه آموزشی زمینه رشد و توسعه روانشناختی و نحصیلی دانشجویان را فراهم میسازد.