مقایسه و تلفیق داده های توموگرافی الکتریکی و رادار نفوذی به زمین (gpr) در اکتشاف لایه ها و قنات آب زیرزمینی در منطقه درخانیاب مجن شاهرود

روش های ژئوفیزیکی از روش های اکتشافات زیرسطحی می باشد که به دلیل کم هزینه و غیر مخرب بودن کاربرد روز افزونی در کارهای مهندسی، باستان شناسی و ... پیدا کرده است. در اکتشافات ژئوفیزیکی معمولا به دنبال یک ناهنجاری یا به زبانی انحراف از مشخصات یکنواخت زمین شناسی هستیم. تغییر ناگهانی در جنس مواد، برخورد به یک گسل یا یک منطقه خرد شده یا لایه های آب دار می توانند ناهنجاری هایی نسبت به شرایط طبیعی به حساب آیند. هر یک از روش-های ژئوفیزیکی دارای نقاط ضعف و قوت مختص به خود هستند که باعث پایین آمدن اعتبار تفسیر آن ها می شود. حال در صورت تلفیق دو و یا حتی چند روش ژئوفیزیکی با یکدیگر می توان تفسیری کامل تر و مطمئن تر و نیز جزئی تر را ارائه داد. روش توموگرافی الکتریکی از زیرمجموعه های روش مقاومت ویژه می باشد که در آن با استفاده از تعداد زیاد نقاط برداشت نزدیک به یکدیگر و مدل سازی نرم افزاری می توان مدلی دقیق از زیر زمین ارائه داد. در مقایسه با دیگر روشهای اندازه گیری مرسوم، پی جویی های با استفاده از این روش می توانند با موفقیت در مناطق با زمین شناسی پیچیده، به خاطر تامین اطلاعات در هر دو جهت قائم و جانبی و تعیین یک حالت کیفی از شکل و عمق اهداف زیرزمینی، مورد استفاده قرار گیرند. روش رادار نفوذی به زمین (gpr) نیز از روش های با قدرت تفکیک بالای ژئوفیزیکی است که در آن با ارسال امواج با فرکانس بالا به درون زمین و بررسی بازتاب های این امواج به اکتشاف زیرسطحی پرداخته می شود. در این روش علت بازتاب امواج ارسالی تباین مشخصات الکترومغناطیسی در مرز لایه ها و یا توده های زیرسطحی است. در این بررسی با تلفیق این دو روش تلاش شده تا تفسیری کامل تر را به دست آورد. همچنین سعی در مقایسه این دو روش و شناسایی نقاط ضعف و قوت هر یک از این روش ها شده است. آب زیرزمینی به دلیل اختلاف در مقاومت ویژه و نیز خواص الکتریکی به عنوان هدف مناسبی برای این دو روش شناخته می شود، در نتیجه برداشت های این دو روش به منظور بررسی قنات آب صورت گرفت. پس از برداشت پروفیل های مشخص و بررسی دوبعدی این دو روش، با برداشت شبکه منظم تفسیر و بررسی سه بعدی نیز صورت گرفت. این دو روش در نمایش قنات، مناطق تحت نفوذ آب و تشخیص نسبی میزان رس و حتی حـفرات احتمالی با یکدیگر هم پوشانی خـوبی داشته و هر کدام نتایج تفسیر با روش دیـگر را تایید می کند. مناطق حاوی رس و یا تحت تاثیر آب و رطوبت در روش توموگرافی الکتریکی مقاومت ویژه پایین و در روش gpr عمق نفوذ کمتر نسبت به اطراف را نشان می دهد. حفرات زیرزمینی حالت برعکس داشته و در این قسمت ها مقاومت ویژه بالا رفته و عمق نفوذ امواج gpr نیز افزایش می-یابد.