بررسی ابعاد اصل خون در اعطای تابعیت با مطالعه تطبیقی در نظام های حقوقی ایران، انگلستان و فرانسه

تابعیت رابطه ای سیاسی معنوی است که شخص را به دولت معینی مرتبط می سازد، در اعطای تابعیت دو ضابطه در نظر گرفته می شود، اصل خون(تابعیت به واسطه نسب) و اصل خاک(تابعیت به واسطه محل تولد)، رساله حاضر درصدد روشن نمودن زوایای اصل خون است. بدین شرح که ابتدا سعی شده است به این مطلب توجه شود که اعطای تابعیت به واسطه اصل خون گاهی نسلاً بعد نسل به افراد متولد شده در کشورهای خارجی اعطاء می گردد که اعمال مطلق اصل خون نامیده می شود. در برابر این اصطلاح اعمال مشروط اصل خون قرار دارد که علاوه بر تابعیت والدین به عامل یا عوامل دیگری همچون محل اقامت یا تولد والدین نیز توجه می شود و اعطای تابعیت به چنین افرادی به واسطه اصل خون، مشروط به این عوامل می گردد. اعمال مشروط اصل خون به دلیل حفظ تجانس اتباع با علقه های جامعه مذکور می باشد. سپس به این مبحث پرداخته می شود که در اعمال اصل خون در برخی نظام های حقوقی، پدر و مادر دارای نقشی یکسان در اعطای تابعیت هستند. اما در برخی دیگر از نظام ها، این نقش فقط برای پدر شناخته شده است که از آن با عنوان اعمال تبعیض آمیز اصل خون نام برده می شود و هر یک از این سیستم-ها دلایل مختص به خود را دارند که در این رساله به تشریح این مطلب پرداخته ایم. به تاثیر نسب بر تابعیت نیز پرداخته ایم. برای تشریح مناسب مطالب، این موضوعات را به صورت تطبیقی در نظام های حقوقی ایران، انگلستان و فرانسه مورد بررسی قرار داده ایم. در نهایت پیشنهاداتی نیز ارائه گردیده است از جمله: ? 1-مناسب است به دلیل اهمیت مبحث تابعیت، قانونگذار ایرانی نسبت به تعریف و تعیین ابعاد این واژه نیز اقدام نماید. ? 2-به دلایلی از جمله وفاداری فرد به جامعه و پیوستگی فرهنگی این فرد که ممکن است هرگز در جامعه ایرانی زندگی نکرده باشد بایستی اصلاحاتی در قانون تابعیت ایران به عمل آید و با افزودن شروطی انتقال تابعیت به واسطه اصل خون به نسل دوم به بعد فردی که از ایران مهاجرت نموده با محدودیت همراه شود. ? 3-بایستی قانون تابعیت ایران در این زمینه همگام با تحولات عرصه بین الملل و حرکت در جهت تساوی حقوق زن و مرد، تغییراتی اعمال نماید و برای مادر نیز نقشی همسان پدر در انتقال تابعیت به فرزند قائل گردد.