هنجاریابی و بررسی ویژگی های روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه حالت- صفت بیان خشم staxi-2 بر اساس نظریه های جدید اندازه گیری irt و تئوری کلاسیک و مقایسه دو نظریه با یکدیگر و بررسی ساختار عاملی (تحلیل عاملی تاییدی) در جمعیت بالینی مراجعه کننده به کلینکهای روانپزشکی سطح شهر تهران در طول سالهای 86 – 89

پژوهش حاضر با هدف هنجاریابی و بررسی ویژگی های روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه حالت- صفت بیان خشمstaxi-2 بر اساس نظریه های جدید اندازه گیری irt و تئوری کلاسیک و مقایسه دو نظریه با یکدیگر و همچنین بررسی ساختار عاملی (تحلیل عاملی تاییدی) آن در جمعیت بالینی مراجعه کننده به کلینکهای روانپزشکی سطح شهر تهران در طول سالهای 86 – 89 انجام شد. جامعه پژوهشی شامل بیماران مراجعه کننده به کلینکهای روانپزشکی سطح شهر تهران در طول سالهای 86 تا 89 می باشد. روش نمونه گیری در این پژوهش، نمونه گیری در دسترس می باشد به صورتی که 553 نفر از بیماران مراجعه کننده پرسشنامه staxi-2 را تکمیل کردند. این بیماران در 9 طبقه تشخیصی شامل؛ اختلالات اضطرابی، اختلالات خلقی، وسواس، اختلالات شخصیت، اختلالات کنترل تکانه، مانیا، اختلالات صرع و میگرن، اختلال پانیک و فوبیا می باشند. روش تحقیق، روش توصیفی می باشد. پس از جمع آوری اطلاعاتی که در طول این سه سال جمع آوری شد، ساختار عاملی تئوری خشم اشپیلبرگر مورد آزمون قرار گرفت( تحلیل عاملی تاییدی با نرم افزار lisrel). ساختار عاملی بخش دوم پرسشنامه ( صفت خشم ) برازش بسیار قوی با تئوری طراحی شده داشت. بخش اول ( حالت خشم ) و بخش سوم ( عکس العمل به هنگام خشم و عصبانیت ) برازش نسبتاً ضعیفی با مدل عاملی اشپیلبرگر داشت. در تحلیل عاملی اکتشافی که روی قسمت سوم انجام گرفت، دو مقیاس کنترل خشم به طرف بیرون و کنترل خشم به طرف درون از یکدیگر تفکیک نشدند و سئوالات هر دو مقیاس روی یک عامل تحت عنوان کنترل خشم بار شدند. تحلیل سئوالات بر اساس نظریه سئوال – پاسخ ( irt ) با نرم افزار multilog انجام گرفت، سئوالات 33 ،37، 49، 53، 57 مقیاس بیان خشم به طرف درون و سئوال31 ، بیان خشم به طرف بیرون دارای ضرایب تشخیص و توابع آگاهی نامناسبی بودند. تحلیل پایایی ( آلفای کرونباخ ) مقیاسها و خرده مقیاسها بر اساس نظریه کلاسیک نیز نشان داد که مقیاس بیان خشم به طرف درون دارای آ?فای کمتر از 70 /. بود ولی بقبه مقیاسها و خرده مقیاسها از آلفای کرونباخ بالاتر از 70 /. برخوردار بودند، این نتایج در راستای نتایج تجزیه تحلیل با نظریه سئوال – پاسخ بود. نتایج توان افتراقی و همسانی درونی ( همبستگی سئوال با نمرات کل ) سئوالات، نتایجی بر تایید داده های بدست آمده در نظریه irt نشان نداد. تحلیل ها نشان می دهد که بهتر است سئوالات مقیاس بیان خشم به طرف درون اصلاح شوند. همچنین در تحلیل سئوالات پرسشنامه هایی از این نوع ( شخصیت و نگرشی ) تئوری کلاسیک قادر به تجزیه و تحلیل ویژگی های واقعی سئوالات نمی باشد و نتایج بدست آمده از آن در مورد ضریب تشخیص سئوالات کاملاً به نمونه مورد بررسی وابسته است و از نمونه ای به نمونه دیگر متفاوت می شود. ولی تئوری سئوال – پاسخ ویژگی های سئوالات را به خوبی نمایان کرد. بنابراین فرضیه اول این پژوهش مبنی بر وجود پایایی و اعتبار سازه این پرسشنامه مورد تایید قرار گرفت . همچنین فرضیه سوم مبنی بر اینکه نظریه سئوال – پاسخ در تجزیه و تحلیل سئوالات بهتر از نظریه کلاسیک عمل می کند نیز مورد تایید قرار گرفت. فرضیه دوم مبنی بر اینکه ساختار عاملی پرسشنامه مورد تایید قرار می گیرد در بخش دوم پرسشنامه با تئوری اشپیلبرگر توافق داشت ولی در بخشهای اول و سوم توافق تایید نداشت. در پایان نمرات نرم برای مقیاسها و خرده مقیاسها در نمونه بالینی جمعیت ایرانی ارائه شد.