بررسی تاثیر هیسترکتومی به روش ابدومینال بر روی کیفیت زندگی و عملکرد جنسی زنان مراجعه کننده به بیمارستان های آموزشی و درمانی تهران

چکیده زمینه و هدف: اختلال ژنیکولوژی از شایع ترین مشکلات در همه زنان است که حتی می تواند تهدید کننده زندگی آنان باشد. با شکست درمان های غیر جراحی، برای رهایی از این مشکلات رحم برداشته می شود. امروزه هیسترکتومی دومین عمل جراحی بزرگی است که بعد از سزارین انجام می گیرد. از دیرباز رحم به عنوان یک ارگان تنظیم کننده، کنترل کننده عملکرد های مهم فیزیولوژیک، یک ارگان جنسی، یک منبع نیرو و یک نگاه دارنده جوانی و جذابیت تلقی می شده است. از آنجائیکه رحم بخش مهمی از تصویر ذهنی یک زن از خویشتن و تصویر جنسی اش را به خود اختصاص می دهد. تعدادی از زنان می ترسند بعد از جراحی، جذابیت زنانگی”less of a woman” آنها برای شریک جنسی شان کاسته شود بنابراین ممکن است هیسترکتومی با تصویر ذهنی زن از خویشتن تداخل پیدا کند.زنان نیمی ازجمعیت کشور ما را تشکیل می دهند، مشکلات جسمی، روانی ناشی از هیسترکتومی می توانند عوامل بازدارنده در فعالیت های اجتماعی، خانوادگی و شخصی برای آنان باشد بنابراین با توجه به اهمیت تاثیر هیسترکتومی بر روی ابعاد جنسی- روانی زنان و اینکه تحقیقات انجام شده در ارتباط با این موضوع تا کنون ابعاد کیفیت زندگی، عملکرد جنسی و تصویر ذهنی زنان از خویشتن را بصورت جامع بررسی ننمودند، نیاز به انجام چنین پژوهشی احساس شد. روش مطالعه: در این مطالعه تحلیلی آینده نگر، از تعداد 140 زن در محدوده سنی 55-35 سال که بنا بر دلایل خوش خیم زنانگی به مراکز آموزشی- درمانی شریعتی، آرش و مصطفی خمینی جهت درمان مراجعه نموده بودند، 100زن مورد بررسی قرار گرفتند. زنان بر اساس معیارهای ورود به مطالعه به صورت تصادفی انتخاب شدند و پژوهشگر برای بررسی تاثیر هیسترکتومی به روش ابدومینال بر روی کیفیت زندگی و عملکرد جنسی و تصویر ذهنی از خویشتن، از طریق تکمیل پرسشنامه استاندارد ژنریک کیفیت زندگیsf36، پرسشنامه اختصاصی شاخص عملکرد جنسی زنان(fsfi) و پرسشنامه اختصاصی تصویر ذهنی از خویشتن(bis) که برای اولین بار در ایران روایی و پایایی آن در مطالعه حاضر تائید شده بود، قبل از عمل و سپس 2 ماه و 3 ماه بعد از عمل با واحدهای پژوهشی تماس تلفنی برقرار کرده و اطلاعات مورد نیاز را کسب نمود. در پیگیری های بعد از عمل 40 نفر از واحدهای پژوهشی به دلیل نداشتن معیارهای حضور در مطالعه از پژوهش خارج شدند. اطلاعات حاصل از قبل از عمل، 2 ماه و 3 ماه بعد از عمل با یکدیگر مقایسه شدند.تجزیه و تحلیل داده ها از طریق نرم افزار spss و آمار توصیفی و استنباطی انجام گردید. یافته ها: تمام 8 بعد پرسشنامه کیفیت زندگی در 2 ماه و 3 ماه بعد از عمل جراحی هیسترکتومی ابدومینال بهبود قابل توجهی را نسبت به قبل از عمل نشان دادند(001/0>p). از لحاظ شاخص عملکرد جنسی نیز به جز در 2 ماه بعد از عمل که تمام ابعاد این شاخص بهبود را نشان نمی دادند اما در 3 ماه بعد از عمل تمام ابعاد شاخص عملکرد جنسی بهبود چشمگیری داشتند(001/0>p).تصویر ذهنی زنان از خویشتن نیز در 2 ماه و 3 ماه بعد از عمل جراحی نسبت به قبل از عمل بهبود یافته بود(001/0>p). در اکثر ابعاد پرسشنامه ها ارتباط معنی دار نیز در مقایسه دوه به دو بین مراحل تکمیل پرسشنامه ها با یکدیگر وجود داشت. نتیجه گیری: لذا با نظر به نتایج بدست آمده می توان بیان داشت که عمل جراحی هیسترکتومی ابدومینال در جامعه ایرانی که بر پایه سطح فرهنگی، اعتقادی و شیوه زندگی خاص خود استوار است، سبب بهبود کیفیت زندگی، عملکرد جنسی و تصویر ذهنی زنان از خویشتن در 3 ماه بعد از عمل می گردد. بنا بر دلایل اعتقادی و شیوه زندگی زنان در جامعه ایرانی می توان چنین نتیجه گرفت که عمل جراحی هیسترکتومی ابدومینال به عنوان یک روش درمانی در راستای رهایی از مشکلات خوش خیم زنانگی نظیر خونریزی های غیر طبیعی و طولانی مدت رحمی و... گرچه در ابتدا پذیرش سختی دارد اما در نهایت رضایتمندی آنها را حاصل می کند. واژه های کلیدی: عمل جراحی هیسترکتومی ابدومینال، کیفیت زندگی، عملکرد جنسی، تصویر ذهنی از خویشتن