استفاده از رویکرد تحلیل پوششی داده ها (dea) در انتخاب سهام و مقایسه آن با استراتژی” اثر اندازه“ در بورس اوراق بهادار تهران

مقدمه- مسأله انتخاب سهام مناسب و پربازده یکی از مسأیلی است که ذهن سرمایه گذاران را بسیار مشغول کرده است. در این تحقیق سعی شده تا ضمن بررسی مدل های dea (مدل ccr، مدل bcc) جهت انتخاب سهام و تشکیل پرتفوی بهینه، میزان کارایی آن با مدل اثر اندازه و بازده صنعت مقایسه شود، تا با انجام ارزیابی مقایسه ایی تکنیک برتر جهت انتخاب سهام و تشکیل پرتفوی به سرمایه گذاران معرفی گردد. روش تحقیق- در این بررسی از مدل های dea (مدل ccr، مدل bcc) به منظور ارزیابی کارایی شرکت های فعال در بورس اوراق بهادار تهران و تشکیل پرتفوی بهینه از میان شرکت هایی با کارایی بالا استفاده شده است. علاوه براین میزان بازده پرتفوی تشکیل شده به وسیله شرکت های کوچک، مدل های dea و بازده صنعت با استفاده از داده های مالی گذشته با یکدیگر مقایسه شده اند. از آنجایی که میزان کارایی مدل های dea در مباجث تولیدی و خدماتی به اثبات رسیده، لذا در این تحقیق سعی شده کارایی آن در مباحث مالی نیز مورد بررسی قرار گیرد. به منظور ارزیابی عملکرد مالی شرکت ها به وسیله مدل های dea؛ جامعه تحقیق، شامل شرکت های فعال در شش صنعت خودرو سازی، کانی های فلزی، کانی های غیر فلزی، دارو، سیمان و محصولات شیمیایی در بورس اوراق بهادار تهران می باشد، که در طول بازه زمانی سه ساله (سه ماهه چهارم سال 1385تا سه ماهه سوم 1387) فعالیت داشته اند. شرکت هایی که سال مالی آن ها 29/12/ xxxx و اطلاعات مالی آنها در دسترس باشد، وارد نمونه تحقیق می شوند، لذا تعداد نمونه ها در هر دوره متفاوت خواهد بود که تعداد آن در دوره های مختلف بین 85-54 شرکت متغیر می باشد. تحقیق حاضر در دسته تحقیقات ارزیابی و توصیفی قرار می گیرد. یافته ها- میزان کارایی هر کدام از شرکت ها با توجه به داده های ورودی (میانگین داراییها، میانگین حقوق صاحبان و بهای تمام شده فروش) و خروجی (سود خالص، سود عملیاتی و درآمد) به وسیله مدل های dea تعیین گردید. هم چنین شرکت های کوچک موجود در هر صنعت با توجه به ارزش بازارشان مشخص شدند. به منظور مقایسه نتایج حاصل از مدل های dea و اثر اندازه و معرفی مدل برتر، میزان بازده پرتفوی و بازده ریسک تعدیلی پرتفوی آنها با یکدیگر و با بازده صنعت، با استفاده از آزمون های آماری مورد مقایسه قرار گرفت. نتیجه گیری- نتایج نشان می دهند که پرتفوی انتخابی مدل های dea در مقایسه با بازده صنعت دارای بازدهی بیشتری هستند، اما این مورد در مقایسه با مدل اثر اندازه صادق نیست. هم چنین میزان بازده ریسک تعدیلی پرتفوی مدل های dea با مدل اثر اندازه و بازده صنعت دارای اختلاف معناداری نمی باشند. لذا استفاده از مدل های dea و اثر اندازه به عنوان یک استراتژِی انتخاب سهام در بورس اوراق بهادار تهران می توانند دارای کارایی مناسبی بوده، اما برتری هر کدام از این دو تکنیک بر یکدیگر رد شده است.