میزان بازیابی ویژگی های شیمیایی خاک تخریب شده در اثر عملیات چوبکشی

در طول چندین دهه، کاربرد ماشین آلات بهره برداری به منظور خروج چوب آلات جنگلی در عرصه های وسیعی از جنگل های هیرکانی، تخریب شدید خاک های جنگلی و تغییر خصوصیات آنها را موجب شده است. از سویی دیگر اطلاعات کمی در خصوص زمان لازم برای بازیابی خصوصیات خاک تخریب شده وجود دارد. لذا تحقیق حاضر به منظور بررسی تغییرات برخی از خصوصیات مهم شیمیایی خاک و روند بازیابی آنها طی یک دوره 20 سال پس از عملیات چوبکشی صورت گرفت. بدین منظور پس از جنگل گردشی، 4 مسیر چوبکشی که تقریبا 1، 5، 10 و 20 سال از آخرین تردد ماشین آلات در آنها می گذشت انتخاب شدند و به منظور بررسی اثر تغییرات شدت تردد و شیب، هر مسیر چوبکشی از لحاظ شدت تردد به سه طبقه ترددی شامل تردد شدید (ابتدای مسیر)، تردد متوسط (میانه مسیر) و تردد کم ( انتهای مسیر) تقسیم شد. سپس در هر طبقه ترددی دو طبقه شیب شامل کم شیب ( کمتر از 20 درصد) و پرشیب (بیشتر از 20 درصد) تعیین شد. نمونه های خاک از عمق 0-10 سانتی متری در پلات های انتخابی گرفته شد. نتایج نشان داد که میزان و روند بازیابی نیز با توجه به تغییرت شدت تردد و درصد شیب در سنین مختلف، متغیر است و بستگی به شدت تخریب خاک دارد؛ به طوریکه با گذشت زمان، شدت تردد شدید با شیب زیاد بیشترین میزان بازیابی را نسبت به تیمارهای دیگر نشان میداد. نتایج این تحقیق بیانگر عدم بازیابی مواد آلی و پتاسیم طی 20 سال به ترتیب با مجموع نرخ بازیابی 67/41% و 33/89% بود. علاوه بر این، نتایج نشان دهنده بازیابی کامل نیتروژن، فسفر و ph طی 10 سال به ترتیب با نرخ بازیابی 75، 99 و 90% بود. مجموع نرخ بازیابی طی 20 سال برای این فاکتورها به ترتیب 98، 89 و 93 درصد به دست آمد. در مجموع این تحقیق بیانگر میزان و شدت پایداری صدمات وارد به خاک در اثر عملیات چوبکشی است به طوریکه برای بازیابی 100درصدی این صدمات به زمانی بیش از 20 سال نیاز است.