تولید لاینهای ثانویه تریتی پایرم و استفاده از مارکرهای ژنومی و مولکولی در گزینش لاینهای مطلوب در نسلهای تفرق f2و f3 با روشهای مرسوم سیتولوژی و نوین سیتوژنتیک

هیبریداسیون بین جنسی یکی از روشهای انتقال ژنومهای مفید به گونه های زراعی است. به منظور انتقال صفات مطلوب ژنوم d به لاینهای اولیه تریتی پایرم (aabbebeb2n=6x=42)، تعداد 167 تلاقی بین ارقام گندم نان ( aabbdd)2n=6x=420و لاینهای اولیه تریتی پایرم انجام و148 بذر دورگf1 ایجاد شد. ساختارکروموزومی 44 گیاه (291 سلول متافاز میتوزی) و 19گیاه (217سلول متافاز میوزی) از گیاهان جدید و ممکن تریتی پایرم ثانویه مقاوم به شوری (npssttips) با روشهای مرسوم سیتولوژی بررسی و نتایج به ترتیب نشان داد اولاً میزان آنیوپلوئیدی با افزایش نسلهای خودگشنی کاهش می یابد.ثانیاً وجود کروموزومهای منفرد در سلولهای متافازی میوز حاکی از عدم همولوژی کامل بین کروموزومهای ژنومهای d وeb است. وجود کروموزومهای گونه تینوپایرم بسارابیکوم(ebeb,2n=2x=140 در چهار گیاه (20 سلول متافاز میتوزی) و چهار گیاه (27 سلول متافاز میتوزی) از نسل سوم ژنوتیپهای جدید و ممکن تریتی پایرم ثانویه مقاوم به شوری به ترتیب حاصل از تلاقی رقم امید با لاین تریتی پایرم اولیه st/b و رقم گندم نان نوید با لاین تریتی پایرم اولیه (ka/b)(cr/b) با استفاده از روش هیبریداسیون dnaژنومی در محل (gish) با کاوشگر dna ژنومی گونه سودورجینریا استیپی فولیا(,9 ss,2n=2x=14) نشاندار شده به روش غیرمستقیم با بیوتینdutp-11 مطالعه و نتایج حاکی از وجود 6-1 کروموزوم از ژنوم ebدر آنها بود. نتایج حاصل از تکنیک هیبریداسیون در محل با کاوشگر ریبوزومی pta71 نشاندار شده با بیوتینdutp-11 روی سه گیاه (ده سلول میتوزی) لاین اولیه تریتی پایرم ka/b)(cr/b)) و سه گیاه (15 سلول میتوزی) از ژنوتیپ جدید و ممکن تریتی پایرم ثانویه مقاوم به شوری (npssttips) حاصل از تلاقی رقم گندم نان نوید با لاین تریتی پایرم اولیه (ka/b)(cr/b) وجود 8-6 محل دورگه رییوزومی نورانی در لاین تریتی پایرم اولیه و 8-5 محل دورگه نورانی کاوشگر ریبوزومی pta71 در گیاهان جدید و ممکن تریتی پایرم ثانویه مقاوم به شوری را نشان داد. بنابراین می توان از این نشانگر برای انتخاب گیاهان جدید و ممکن تریتی پایرم ثانویه مقاوم به شوری (npssttips ) حاوی 14 کروموزوم ژنوم a ، 14 کروموزوم ژنوم b، 12 کروموزوم ژنوم d و یک جفت کروموزوم eb5، در نسلهای تفرق f2 به بعد حاصل از تلاقی لاینهای اولیه تریتی پایرم و گندم نان استفاده نمود.