اثر ریز نمونه و تنظیم کننده های رشد در تولید گیاهچه های آلاله (ranunculus asiaticus)از طریق in vitro

آلاله (ranunculus asiaticus l.)از گیاهان علفی چند ساله است که علاوخ بر کاربرد آن به عنوان گیاه گلدانی وگل بریده ، بیشتر برای تزیین حاشیه ها در فضای سبز مورد استفاده قرارمی گیرد. آلاله از گونه های آلوگام است وحفظ خصوصیات آنها از طریق تکثیر رویشی امکان پذیر می باشد. روش متداول تکثیر در گیاه آلاله استفاده از بذر به ویژه بذر هیبرید است که از تلاقی لاینهای والد انتخاب شده بدست می آید. در ایران به دلیل عدم تولید بذر f1 هر ساله مقدار زیادی بذرهیبرید از خارج به کشور وارد می گردد. استفاده ازتکنیک های کشت بافت و ریزازدیادی می تواند روش مناسبی برای ازدیاد سریع و تولید انبوه در این گونه زینتی باشد. در این تحقیق ریز نمونه های برگ لپه ای (cotyledonary leaf)، جوانه جانبی تحریک شده (axillary bud) ، برگ (leaf) و تالاموس (musalath) از گیاه آلاله رقم مجیک تهیه گردید و در محیط کشت ms همراه با غلظت های مختلف 2,4-d ،bap و kin کشت گردید. غلظت های بکار رفته جهت باززایی ساقه از ریز نمونه برگ لپه ای شامل ترکیب چهار غلظت0، 9، 13 و 17 میکرومولار bap و چهار غلظت 0، 2/2، 4/4 و 8/8 میکرومولار 2,4-d بود. جهت تحریک جوانه های جانبی ترکیبی از پنج غلظت 0 ، 1/1، 2/2، 3/3، 4/4 و 5/5 میکرومولار bap و سه غلظت 3/7، 3/9 و 3/11 میکرومولار kin استفاده شد. ریز نمونه های برگ در محیط حاوی ترکیب چهار غلظت 0، 2/2 ، 4/4 و 8/8 میکرومولار bap و غلظت صفر و 2/2 میکرومولار 2,4-d کشت شدند. به منظور تحریک ریز نمونه های تالاموس از غلظت های 0، 2/2، 4/4 و 6/6 میکرومولار bap در ترکیب با غلظت های 45/0، 95/0 و 45/1 میکرومولار 2,4-d استفاده گردید. کلیه آزمایش ها به صورت فاکتوریل ودر قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار اجرا شد. محاسبات آماری توسط نرم افزار sas آنالیز گردید و مقایسه میانگین ها با استفاده از آزمون کمترین اختلاف معنی دار صورت گرفت. همه ریز نمونه ها ( برگ لپه ای، برگ و جوانه جانبی تحریک شده) به جز تالاموس گیاهچه های (plantlets) کامل تولید کردند. نتایج نشان داد کشت ریز نمونه برگ لپه ای در محیط ms که با 2 /2 میکرومولار 2,4-d و 13 میکرومولار bap تکمیل شده بود دارای پرآوری زیاد و بیشترین تعداد شاخساره را تولید نمود. بیشترین جوانه جانبی از کشت جوانه انتهایی در محیطms به همراه 3 /11 میکرومولار kin و4/4 میکرومولار bap تولید شد. بیشترین باززایی از ریز نمونه برگ آلاله در محیط ms حاوی 2/2 میکرومولار bap بدست آمد و همچنین بهترین محیط استقرار، رشد و انگیزش تالاموس در جهت اندام زایی مستقیم، محیط کشت ms حاوی 45/1 میکرومولار 2,4-d همراه با 6/6 میکرومولار bap بود. در مجموع نتایج آنالیز آماری داده ها و مقایسه رشد و نمو ریز نمونه ها درin vitro نشان داد برای تولید بیشترین تعداد شاخساره، مناسبترین ریزنمونه جوانه جانبی تحریک شده و بهترین محیط کشت ms+ 4.4 µm bap +11.3 µm bap می باشد. شاخساره های تولید شده از کلیه ریز نمونه ها در محیط ms فاقد هورمون به میزان 95 درصد ریشه دار شدند.