بررسی اثر هورمونهای جیبرلین، بنزیل آدنین و زآتین و درجه حرارت بر تسریع جوانه زنی، خصوصیات رشدی و غده در گیاهان حاصل از کشت ریز غده سیب زمینی تحت شرایط کنترل شده

خواب جوانه های ریز غده سیب زمینی یکی از عوامل محدود کننده کشت آنها است، لذا این آزمایش بر اساس آشیانه در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار با هدف یافتن موثر ترین هورمون و درجه حرارت جهت شکست خواب ریز غده سیب زمینی در بهار سال 1387 ابتدا در آزمایشگاه و سپس در گلخانه اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل هورمون های جیبرلیک اسید (در دو سطح 5/2 و 5 میلی گرم در لیتر)، زآتین (در دوسطح 5/1 و 3 میلی گرم در لیتر)، بنزیل آدنین (در دو سطح 5 و10 میلی گرم در لیتر) و شاهد (آب مقطر) و سه تیمار درجه حرارت 5، 10 و 15 درجه سانتی گراد بودند. نتایج عملیات آزمایشگاهی نشان داد که اغلب خصوصیات جوانه زنی ریز غده های سیب زمینی تحت تاثیر تیماردما افزایش یافتند. کاربرد هورمونها به طور معنی داری)01/0 (p?سبب بهبود شاخص های جوانه زنی نسبت به تیمار شاهد (آب مقطر) شدند، با وجود این سرعت و درصد جوانه زنی تحت تاثیر سطوح تیمارهای هورمونی قرار نگرفت. تیمار ریز غده ها با جیبرلین سبب بهبود معنی دار طول جوانه نسبت به تیمار بنزیل آدنین (هر دو غلظت) و زآتین (5/1 میلی گرم در لیتر) شد. کاربرد هورمونها در دمای 15 درجه سانتی گراد نسبت به دو دمای کمتر، سبب بهبود معنی دار سرعت جوانه زنی ریز غده سیب زمینی شد. در صورتی که درصد جوانه زنی در اغلب سطوح هورمونی در دمای 10 و 15 درجه سانتی گراد (ضمن نداشتن تفاوت معنی دار) بیشتر از دمای 5 درجه سانتی گراد بود. بیشترین تعداد جوانه فعال در تیمار جیبرلین 5/2 میلی گرم در لیتر در دمای 10 و 15 درجه سانتی گراد و در بنزیل آدنین 5 میلی گرم در لیتر در دمای 10 درجه سانتی گراد مشاهده شد. در شرایط گلخانه اثر متقابل درجه حرارت و هورمون بر اغلب صفات مورد مطالعه معنی دار بود. به طور کلی با افزایش دما خصوصیات رشدی گیاه کاهش معنی دار داشتند. هورمون جیبرلین (5 میلی گرم در لیتر) سبب بهبود معنی دار اغلب صفات مورد مطالعه شد، ولی در صفاتی مانند ارتفاع بوته و وزن خشک اندام هوایی تفاوت معنی داری با هورمون زآتین (5/1 میلی گرم در لیتر) نداشت. بیشترین ارتفاع، تعداد برگ در بوته، قرائت کلروفیل متر، وزن خشک اندام هوایی و وزن غده در بوته در دمای 5 درجه سانتی گراد و تحت تاثیر هورمون زآتین مشاهده شد. در صورتی که در دمای 10 درجه سانتی گراد، تیمار هورمونی جیبرلین و در دمای 15 درجه سانتی گراد تیمار هورمونی بنزیل آدنین از نظر این صفات نسبت به سایر سطوح هورمونی برتری داشتند. بیشترین تعداد غده در دمای 15 درجه سانتی گراد و تحت هورمون جیبرلین 5/2 میلی گرم در تولید گردید. تعداد و طول جوانه، شکست خواب، قرائت کلروفیل متر، وزن غده