مقایسه تاثیر سه روش حرکت درمانی، خود درمانی از طریق کتاب کمر و درمان های رایج بر بیماران دارای کمردرد مزمن

مقدمه: کمردرد مزمن یک شرایط ماندگار ناتوانی با هزینه های بالای مراقبت های سلامتی، اقتصادی و اجتماعی است . با توجه به تنوع شیوه های درمانی، هنوز توافق نظر درباره ی موثرترین روش درمانی وجود ندارد. در طول دهه اخیر محققین زیادی از حرکت درمانی جهت کنترل و پیشگیری از کمردرد حمایت نموده اند زیرا پتانسیل درمانی برای رهایی از درد و بهبود عملکرد را دارد. از طرفی روش های درمانی رایج برای کمر درد موثر و کارآمد نیست. هدف از انجام این پژوهش مقایسه برنامه حرکت درمانی منتخب، درمان با نگرش خود درمانی با استفاده از کتاب آموزشی درمان کمر درد و درمان های رایج (فیزیوتراپی) می باشد. روش: 42بیماران مبتلا به کمردرد مزمن مورد مطالعه در این تحقیق از میان مراجعین به کلینیک فیزیوتراپی بیمارستان الزهرا اصفهان انتخاب گردیدند. بیماران با دامنه سنی (55-20 سال) و مدت کمردرد بیش از سه ماه وارد مطالعه شدند که پس از اخذ رضایت نامه کتبی، در 3 گروه حرکت درمانی (مرد=7 زن=10)، خود درمانی بوسیله کتاب کمر (مرد=5 زن=7) و گروه درمان های رایج (مرد=7 زن=6) قرار گرفتند. گروه حرکت درمانی با تشخیص پزشک 6 هفته تمرینات منتخب فلکسوری، اکتنسوری و تمرینات ثبات کمر را دریافت کردند، گروه خود درمانی ملزم به خواندن کتاب آموزشی درمان کمردرد و رعایت مفاد آن طی شش هفته گردیدند و گروه درمان های رایج تحت یک دوره درمان فیزیوتراپی قرار گرفتند. میزان درد، ناتوانی، سلامت عمومی، دیدگاه های اجتنابی ناشی از درد، قدرت عضلات کمر، استقامت عضلات کمر، قدرت و استقامت عضلات خم کننده تنه و فلکشن جانبی تنه بیماران در پیش آزمون و پس آزمون، به ترتیب بوسیله شاخص درد وس و پرسشنامه اوسوستری، سلامت عمومی، دیدگاه اجتنابی ناشی از درد، آزمون خیز تنه، آزمون ایتو و فاصله انگشت میانی تا زمین اندازه گیری شد. جهت تحلیل یافته ها از آزمون تحلیل کوواریانس با کووریت (هم متغیر) نتایج پیش آزمون و آزمون کمترین اختلاف معنادار در سطح معناداری ?=0.05 استفاده شد. نتایج: تحلیل نتایج در مردان اختلاف معناداری را بین میزان درد)16/0= ,(pناتوانی)002/0 (p=و قدرت عضلات پشت)02/0(p= بیماران سه گروه نشان داد. نتایج آزمون تعقیبی برای مردان نشان داد که میانگین شاخص درد در گروه تمرین به طور معناداری کمتر از گروه کتاب کمر)005/0(p= میانگین شاخص ناتوانی گروه تمرین به طور معناداری کمتر از گروه کتاب کمر )001/0(p=و درمان های رایج)008/0(p= و میانگین شاخص قدرت عضلات کمر گروه تمرین به طور معناداری بیشتر از گروه کتاب کمر )008/0(p=بوده است. تحلیل نتایج در زنان اختلاف معناداری را بین میزان درد )05/0(p= و ناتوانی )03/0(p= بیماران سه گروه نشان داد. نتایج آزمون تعقیبی برای زنان نشان داد که میانگین شاخص درد در گروه تمرین و درمان های رایج به طور معناداری کمتر از گروه کتاب کمر )003/0(p= و میانگین شاخص ناتوانی گروه تمرین به طور معناداری کمتر از گروه کتاب کمر )01/0(p=بوده است. سایر متغیرهای مورد مطالعه اختلاف معناداری را بین مردان و زنان سه گروه نشان نداد )05/0(p>. بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که حرکت درمانی در مقایسه با دو روش دیگر درمانی، روشی موثرتر محسوب می شود. بنابراین به نظر می رسد انجام حرکات درمانی در قالب پروتکل های تمرینی معتبر علمی به بیماران مبتلا به کمردرد مزمن توصیه شود. کلید واژه ها: کمردرد مزمن، تمرین درمانی،کتاب کمر.