بررسی میزان تحمل به بیماری قارچی سیاهک در ژنوتیپ های ذرت دانـه ای و مطالعه همبستگی آن با صفات مرفولـوژیکی رشد و عملکرد

ازآنجائی که در حال حاضر مبارزه شیمیائی در کنترل بیماری سیاهک معمولی (که عامل آن ustilago maydis است) ذرت ناموفق بوده است، تولید هیبریدهای مقاوم نسبت به این بیماری یکی از ضروریات اصلاح ذرت می باشد. در این پژوهش 89 ترکیب هیبرید سینگل کراس (شامل 60 هیبرید تست کراس حاصل از تلاقی 20 لاین s6بعنوان پایه مادری و 3 تستر s6 برگزیده تجاری بنامهای k18، ,k19 k1264/5-1 بعنوان پایه پدری بهمراه 29 ترکیب جدید دیگر)، در قالب طرح آزمایشی بلوکهای کامل تصادفی با 2 تکرار در سال زراعی 1387در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی کشت شدند و صفات تعداد برگ بالای بلال ، تعداد کل برگ، ارتفاع بوته، ارتفاع بلال، تاریخ ظهورگرده، تاریخ ظهور کاکل، فاصله بین گرده افشانی و ظهور کاکلها (asi)، تاریخ تزریق اسپور، بیماری ساقه و برگ، طول بلال، قطر بلال، تعداد ردیف، تعداد دانه درردیف، تاریخ رسیدگی فیزیولوژیک، درصد بیماری گل تاجی، درصد و شدت بیماری سیاهک بلال اندازه گیری شدند. تجزیه واریانس آماری حاکی از وجود تفاوت معنی دار بین هیبریدهای تست کراس از نظر صفات تعداد برگ بالای بلال، تعداد کل برگ، ارتفاع بوته، ارتفاع بلال، تاریخ ظهور گرده، تاریخ ظهور کاکل، فاصله بین گرده افشانی و ظهور کاکلها (asi)، تاریخ تزریق اسپور، طول بلال، قطر بلال، تعداد ردیف، تعداد دانه درردیف، تاریخ رسیدگی(درسطح 1%) و صفات بیماری ساقه و برگ (درسطح 5%) می باشد. تجزیه و تحلیل همبستگی بین صفات نشان داد که بین صفات مورفولوژیکی مورد بررسی و شدت و درصد بیماری سیاهک در اکثر صفات مورد بررسی در این آزمایش همبستگی معنی دار وجود ندارد، گرچه همبستگی های معنی دار برآورد شده نیز قوی نمی باشند. بوسیله تجزیه عاملی با دوران وریماکس 7 عامل استخراج شد که مجموعاً 8/74 درصد از واریانس موجود را توجیه کردند. گروهبندی هیبریدها بر اساس تجزیه خوشه ای برای صفات مربوط به بیماری (شدت و درصد سیاهک وبیماری گل تاجی) موجب گروهبندی هیبریدها در 16 گروه گردید. تجزیه لاین × تستر روی صفات مربوط به مقاومت به سیاهک حاکی از معنی داری واریانس تلاقی برای صفات آلودگی ساقه و برگ و تعداد بوته آلوده شده بود و برای این صفات اثرات ژنی افزایشی معنی دار برآورد گردید.