بررسی وضعیت کمی و کیفی و تنوع زیستی توده های دست کاشت زبان گنجشک، افرا پلت، شیردار و توسکا ییلاقی در حوضه آبخیز تالار

این تحقیق به منظور بررسی رویش درخت، زاد آوری طبیعی و تنوع زیستی گونه های چوبی توده های خالص و آمیخته 12 ساله پلت، توسکای ییلاقی، زبان گنجشک )ون( و شیردار در مناطق و اتو زیرآب (به ترتیب 250 و 900 متر از سطح دریا) در سال 1387 انجام گردید. به روش چای باغ شیرگاه تصادفی- سیستماتیک و با ابعاد شبکه 50 ×50 متر در هر توده، پنج قطعه نمونه 10 × 10 متر انتخاب و قطر برابر سینه، ارتفاع و صفات کیفی درختان اندازه گیری شد. در داخل هر قطعه، دو میکروپلات 4 × 4 متر برای بررسی زادآوری در مراحل رویشی نونهال، نهال، شل، و تنوع زیستی گیاهان چوبی تعیین گردید. نتایج نشان داد که در چای باغ توده های خالص توسکا با 3/1 سانتی متر رویش قطری و 4/1 متر رویش ارتفاعی از بیشترین، و ون با 8/0 سانتی متر رویش قطری و شیردار با 9/0 متر رویش ارتفاعی از کمترین میزان رویش برخوردار بودند. پلت در حالت آمیخته با شیردار- ون با 1/1 سانتی متر رویش قطری و 1/1 متر رویش ارتفاعی نسبت به حالت خالص و سایر حالت های آمیخته آن برتری نشان داد. در اتو، توده توسکای خالص با 3/1 سانتی متر رویش قطری و 2/1 متر رویش ارتفاعی بیشترین، و شیردار در حالت آمیخته با پلت- ون با 8/0 سانتی متر رویش قطری و 7/0 متر رویش ارتفاعی دارای کمترین میزان رویش بودند. در میان توده های آمیخته، پلت-شیردار با 1/1 سانتی متر رویش قطری، و پلت- شیردار- ون با 1 متر رویش ارتفاعی، از بهترین وضعیت برخوردار بودند. از لحاظ شاخص های کیفی، در هر دو منطقه، پلت خالص بر سایر گونه ها برتری داشت. فراوان ترین زادآوری در مرحله رویشی نونهال در توده آمیخته پلت- شیردار- ون مشاهده شد (چای باغ، 44270 و اتو 25125 در هکتار) مشاهده شد. بیشترین گونه زادآوری در توده چای باغ متعلق به پلت (9/67 درصد) و در اتو متعلق به ممرز (6/47 درصد) بوده است. در چای باغ توده آمیخته پلت- شیردار- ون و در اتو توده پلت خالص دارای بزرگترین شاخص غنا و تنوع زیستی بوده اند. پلت خالص در چای باغ و توسکای خالص در اتو از کمترین تنوع زیستی برخوردار بودند. به طور کلی، در هر دو منطقه، توسکا ی خالص و سپس پلت (هم آمیخته و هم خالص) دارای رویش مطلوب تری نسبت به دیگر گونه بوده اند؛ لذا جهت دستیابی به تولید چوب سریع در این مناطق می توان از این دو گونه استفاده کرد.