بررسی سرولوژی عفونت احشائی لیشمانیا به روش آگلوتیناسون مستقیم در سگ های ولگرد و صاحبدار در مناطق جنوب غربی و مرکزی کشور

لیشمانیوز احشایی(visceral leishmaniasis) در بعضی مناطق ایران ﺁندمیک است. فرم مدیترانه¬ای بیماری در ایران وجود دارد که عامل ﺁن لیشمانیا اینفانتوم(leishmania infantum) و مخازن اصلی ﺁن سگ¬ها هستند. از ﺁنجاکه تاخیر در تشخیص این بیماری باعث مرگ و میر بالا در بیماران می¬شود، مطالعه سرولوژیک با استفاده از تست ﺁگلوتیناسون مستقیم (direct agllutination test, dat) در سه استان چهارمحال و بختیاری، خوزستان و تهران انجام گرفت. نمونه¬های خون از ورید سفالیک 548 سگ فاقد علامت طی دوره 18 ماهه از تیر ماه 1386 تا بهمن ماه 1388 گرفته شد. نمونه¬های سرمی با استفاده از تست ﺁگلوتیناسیون مستقیم برای ﺁنتی¬بادی لیشمانیا اینفانتوم غربال شدند. اطلاعات به وسیله تستهای ﺁماری استاندارد با استفاده از نرم¬افزار spss ﺁنالیز شد. از 548 قلاده سگ تحت بررسی، ۳۰۰(54/74%) قلاده نر و ٢۴٨(45/26%) قلاده ماده بودند. از لحاظ سن، به ترتیب ١١۳، 200 و 235 نمونه به گروههای سنی کمتر از 12 ماه، ٢۳-١٢ ماه و بیشتر از 24 ماه تعلق داشتند. 317 قلاده، ولگرد(نگهبان، ژرمن¬شفرد و ولگرد)(free roaming) و 231 قلاده، سگهای خانگی(household) بودند. در میان 548 نمونه سرمی غربال شده، 53 نمونه (9/67 %) ﺁنتی¬بادی لیشمانیا اینفانتوم داشتند. باتوجه به مناطق مورد نمونه¬گیری، به ترتیب شیوع سرمی 8/94%، ١۰% و ١۶% برای استانهای تهران، خوزستان و چهارمحال و بختیاری به دست ﺁمد. از 53 نمونه دارای ﺁنتی¬بادی لیشمانیا ایفانتوم، ۳۰(56/6 %) نمونه نر و ٢۳(43/4 %) نمونه ماده بودند که اختلاف ﺁماری معنی¬داری بین نر و ماده بودن مشاهده نشد بررسی نتایج بین گروههای سنی مختلف، شانس بالایی از عفونت را در سگ¬های مسن تر از سه سال(73/6 %) در مقایسه با سگهای جوانتر از 12 ماه(43/9 %) ( p<0/001) و همچنین سگهای ٢۳-١٢ ماه(١۷%)(0/001 (p< نشان داد. اختلاف چشمگیری بین نتایج سگهای جوانتر از 12 ماه و ٢۳-١٢ ماه مشاهده نشد (0/05<p .( به منظور بررسی نقش محل زندگی در وقوع عفونت، سگ¬های سرم مثبت خانگی با سایر سگ¬ها مقایسه شدند، میزان عفونت بطور قابل توجهی در سگ¬های ولگرد (90/56 %) نسبت به سگ¬های خانگی (9/44 %) بالاتر بود (. (p<0/001) برای کنترل لیشمانیوز احشایی زئونوز در جمعیت¬های انسان و حیوان، اندازه¬گیری میزان عفونت لیشمانیوز سگ ضروری است. عدم اختصاصیت علائم کلینیکی و نسبت بالای سگ¬های فاقد علامت بین حیوانات سرم مثبت، بر اهمیت روشهای سرولوژی بعنوان ابزار تشخیص تاکید می¬کند. در نتیجه این مطالعه اهمیت و ضرورت غربالگری سرولوژیک عفونت لیشمانیا در سگهایی که از نظر کلینیکی سالم هستند را نسبت به سگهای دارای علامت نشان می¬دهد تا استراتژی کنترل را فراهم کند.