بررسی مقایسه ای زهد سنایی و ابوالعتاهیه

از آنجایی که مقایسه ی اندیشه و افکار دو شاعر یا نویسنده یا حتی دو فرد عادی رویکرد های ذهن آنها را بهتر آشکار می کند، این پ‍ژوهش سعی بر این دارد تا با بررسی مقایسه ای یکی از نقاط اشتراک ذهن سنایی و ابوالعتاهیه (زهد )، با روشی تحلیلی اولا به تحلیل مبانی زهد نزد دو شاعر بپردازد و ثانیا تأثیر ساختارهای اجتماعی و دینی و شخصیت فردی را در اندیشه ی زهدی دو شاعر معلوم نماید. در این راستا نتایجی چند حاصل کار محقق شده اند، ازجمله اینکه تأثیر ساختارها و شخصیت فردی بر ذهنیت ابوالعتاهیه درباره ی زهد به یک اندازه است. نیز نمی توان زهد ابوالعتاهیه رابه تمامه دروغین معرفی نمود، زیرا که زهد را مراتبی است و به نظر می رسد شاعر در مراحل آغازین زهد قرار داشته است. درباره ی سنایی نیز این گونه برداشت شده است که او بیش از هر چیزی متأثر از ساختار ها بوده تا هر عامل محرک درونی . همینطور اگر چه سنایی نیز چون ابوالعتاهیه گرفتار نوعی تعدد شخصیت بوده است، اما نسبت به ابوالعتاهیه در مراتب بالاتر زهد قرار داشته، چنان که شعر تعلیمی او جز از پارسایی و خویشتن داری سخن نمی گوید.