بررسی ویژگیهای مولکولی و بیولوژیکی و الگوی پراکنش عامل زوال گلابی در فارس

استان فارس دارای حدود 309 هکتار گلابی و 1145 هکتار "به" کاری می باشد. در بازدیدهای سالهای 1386 و 1387 که به منظور بررسی مناطق گلابی خیز از نظر وجود بیماری زوال گلابی انجام گرفت، در چند نقطه از استان در درختان گلابی علائم ریز برگی، قرمزی همراه با لوله ای شدن برگ، خزان شدن قبل از موقع برگها، سرخشکیدگی و زوال مشاهده گردید. با توجه به مشابهت این علائم با علائم زوال فیتوپلاسمایی گلابی (pear decline) از آزمونهای بیولوژیکی و مولکولی برای اثبات همراهی فیتوپلاسما با علائم مزبور استفاده گردید. از درختان علائم دار در استان مذکور پیوندک تهیه شد و بر روی نهالهای سالم گلابی و "به" پیوند گردید. در 4 درخت گلابی و 5 درخت "به" علائم به شکل معمول و در 2 درخت که از پیوندکهای گلابی ارژن پیوند زنی شده بودند علائم بیماری به صورت نکروز و ریز برگی مشاهده شد. پس از یکسال در نهالهای مایه زنی شده با پیوند، علائم بیماری مشاهده شد. عامل بیماری از درختان آلوده شده توسط پیوند بوسیله سس به پروانش سالم انتقال داده شد و پس از 9 ماه در آنها علائم زردی و ریزبرگی ظاهر گردید. از باغات گلابی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز و روستای زنگنه بخش ارژن در استان فارس، از درختان علائم دار و پسیل گلابی cacopsylla pyricola forster نمونه هایی تهیه گردید. از رگبرگ میانی و دمبرگ نمونه های برگی و نمونه های پسیل، dna کل استخراج گردید. نمونه های dna کل با استفاده از جفت آغازگر عمومی p1/p7 و سپس جفت آغازگر عمومی r16f2n/r16r2 و fo1/ro1، که جفت آغازگر اختصاصی فیتوپلاسماهای گروه افژولش سیب است آزمون pcr دو مرحله ای ((nested-pcr به عمل آمد. که در 12 نمونه گلابی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز و 7 نمونه گلابی نمونه دشت ارژن، 7 نمونه گلابی و "به" آلوده شده بوسیله پیوند و 3 پروانش آلوده شده توسط سس و همچنین 7 نمونه پسیل گلابی در آزمون pcr دو مرحله ای و با هر دو جفت آغازگر r16f2n/r16r2و fo1/ro1 باندهای مورد نظر به ترتیب 1200 و 1050 جفت باز تکثیر شد و آلودگی آنها به فیتوپلاسما به اثبات رسید. با استفاده از آنزیمهای hinfi، rsai، alui و taqi و محصول pcr دو مرحله ای با جفت آغازگر r16f2n/r16r2 آنالیز rflp به عمل آمد. نقوش حاصل از هضم آنزیمی محصول pcr نمونه های پسیل و درختان علایم دار گلابی و درختان آلوده شده بوسیله پیوند و پروانش آلوده توسط سس با آنزیمها با یکدیگر و با نقوش حاصل از آنالیزهای مشابه در نقاط دیگر دنیا مطابقت داشت. بر اساس علائم بیماری، انتقال با پیوند و سس و واکنش مثبت درختان علائم دار در pcr، بیماری زوال گلابی در استان فارس ماهیت فیتوپلاسمایی دارد. بر اساس تکثیر قطعه پیش بینی شده با fo1/ro1، جفت آغازگر اختصاصی گروه افژولش شاخه سیب (16srx)و با توجه به اینکه میزبان فیتوپلاسمای مورد آزمایش گلابی بوده است و همچنین آنالیز rflp این فیتوپلاسما به عامل زوال گلابی در کشورهای اروپایی (candidatus phytoplasma pyri) شباهت دارد.