بررسی هیدروژئوشیمی محدوده غرب هشترود با تأکید بر آنومالی های احتمالی آرسنیک در منطقه

منطقه مورد مطالعه در استان آذربایجان شرقی، در شمال غرب ایران و در فاصله حدوداً 25 کیلومتری شهرستان هشترود واقع شده است. این منطقه دارای آب و هوای نیمه سرد و خشک بوده و متوسط بارش سالانه در طول دوره آماری 20 ساله (1385-1365)، 9/325 میلی‏متر می‏باشد. دو رودخانه اصلی قرنقوچای و آلمالوچای منابع آبی منطقه را زهکشی می‏کنند و سد سهند نیز در جائی که این دو رودخانه به هم می‏پیوندند ساخته شده است. هدف از این پژوهش بررسی کیفیت منابع آبی محدوده غرب هشترود با تأکید بر آلودگی این منابع با آرسنیک میباشد. جهت بررسی کیفیت منابع آبی محدوده مورد نظر،35 نمونه آبی در آبان¬ماه 1387 از آب های سطحی و آب¬های زیرزمینی (چشمه و چاه) و چندین نمونه آبی و خاکی نیز در اردیبهشت 1388 برداشت شد. پارامترهای هدایت الکتریکی، دما و ph در محل نمونهبرداری و یونهای اصلی، نیترات، فلوئورید، سیلیس، آهن و آرسنیک در آزمایشگاه آبشناسی گروه زمینشناسی دانشگاه تبریز مورد آنالیز قرار گرفتند. تیپهای بیکربنات کلسیک، بیکربنات سدیک، کلرو سدیک و سولفاته کلسیک تیپهای منابع آبی منطقه مورد مطالعه را تشکیل میدهند. با توجه به نتایج آنالیز هیدروشیمیایی، مقادیر غلظت آرسنیک از حد استاندارد جهانی (who) و حتی ایران بیشتر میباشد. بیشترین غلظت آرسنیک در آب چاهها و چشمههای روستاهای قوپوز، قزللو شوردرق بوده و در آبهای سطحی نیز، رودخانه آلمالوچای (نزدیک قزللو) بیشترین غلظت آرسنیک را دارا میباشد. در بیشتر ساکنین این روستاها عوارض سوء ناشی از مواجهه با غلظتهای بالای آرسنیک دیده میشود. در ضمن بررسیها نشان میدهد که غلظت آرسنیک آب مخزن سد سهند نیز بیش از حد مجاز استاندارد جهانی بوده و استفاده از آب این سد را با مشکل مواجه کرده است.