بررسی و تبیین راهکارهای جذب درآمدهای نفتی در اقتصاد ایران با استفاده از تجربیات کشورهای منتخب

تجربه ایران و اکثر کشورهای صادر کننده منابع طبیعی، نشان‏دهنده این مطلب است که در صورت عدم مدیریت صحیح و برنامه‏ریزی شده درآمدهای حاصل از صدور این منابع، مشکلاتی برای اقتصاد این کشورها به وجود خواهد آمد که در ادبیات موضوع، از آن به "پدیده‏ی نفرین منابع" یاد می‏گردد. هدف تحقیق حاضر این است که بعد از بررسی وجود پتانسیل بروز این پدیده در اقتصاد ایران در سال‏هایی که درآمدهای ارزیِ حاصل از صدور نفت خام با افزایش قابل توجهی مواجه می‏شود، با استفاده از تجربیات کشورهایی که این پدیده مبتلابه آنها بوده است، راهکارهای مناسب برای جذب درآمدهای نفتی در اقتصاد ایران شناسایی گردند. برای نیل به این هدف، ابتدا با استفاده از ادبیات موضوع، 5 معیار کلی به عنوان معیارهای استفاده بهینه و مطلوب کشورها از اینگونه درآمدها تبیین ‏گردید و سپس با استفاده از این معیارها، تجربیات کشورهای مختلف در این زمینه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتیجه‏ی این تحقیق بیانگر این مطلب است که تجربه کشور نروژ در ارتباط با نحوه‏ی استفاده از اینگونه درآمدها، می‏تواند الگوی مناسبی برای کشور ما در این زمینه باشد و باید ساختار حساب ذخیره ارزی در ایران برای تبدیل شدن به صندوق منابع تجدیدناپذیر (نفت) با هدف رعایت معیارهای تبیین شده و نیز پوشش دادن انگیزهای تثبیتی، پس‏انداز و احتیاطی، اصلاح و تکمیل گردد.