بررسی و ارائه مناسبترین شبکه جاده جنگلی با توجه به اهداف تحقیقاتی، توسعه و احیاء جنگلهای زاگرس (مطالعه موردی)

مدیریت بهینه مناطق جنگلی و اجرای عملی طرح های جنگلداری ارتباط مستقیمی با کیفیت و کمیت طراحی و ساخت شبکه جاده های جنگلی به منظور دسترسی به همه سطوح جنگل دارد. احداث جاده های جنگلی عمده ترین دخالت و دگرگونی در طبیعت بکر جنگل می باشد. امروزه با استفاده از قابلیت gis مدیریت توأم اطلاعات با در نظر گرفتن عوامل تأثیرگذار در مسیریابی، پیشژ بینی و ارزیابی سریع مسیرها مقدور شده است. در این تحقیق با هدف بررسی وضعیت جاده های موجود و طراحی شبکه جاده حوزه سرخه دیزه براساس اهداف تحقیقاتی، توسعه و احیای جنگل های زاگرس، پس از جمع آوری داده ها و نقشه های مورد نیاز اقدام به شناسایی عوامل تأثیرگذار در مسیریابی جاده ها در منطقه مورد مطالعه گردید. سپس در محیط gis نقشه های عوامل فوق شامل شیب، هیدروگرافی، کاربری فعلی، فاصله از مناطق روستایی با فرمت رستری تهیه گردید. در مرحله بعد، طبقات نقشه های تهیه شده با توجه به اهمیت طبقات در دامنه نسبی 1 تا 9 رتبه بندی شدند. با توجه به تأثیر عوامل فوق با استفاده از تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی اقدام به ارزش گذاری نقشه ها شد تا وزن آنها به دست آید. با تلفیق نقشه های وزن داده شده عوامل تأثیرگذار در مسیریابی در محیط gis، نقشه مناطق مناسب عبور مسیرها تولید گردید. پیش بینی مسیر جاده ها با استفاده از برنامه جانبی pegger در محیط arc view به صورت خودکار صورت گرفت. بدین ترتیب که با استفاده از نقشه های رقومی (3d) در مقیاس 50000 :1 مدل رقومی ارتفاع (dem) تهیه و سپس منحنی میزان های با اختلاف ارتفاع 10 متری از مدل رقومی مذکور دوباره تهیه و استخراج گردید. با نمایان ساختن لایه -های مورد نیاز برای پیش بینی مسیر جاده ها در محیط arc view از قبیل نقشه مناطق مناسب عبور مسیرها، رودخانه ها، مناطق روستایی و کاربری اراضی با وارد کردن شیب طولی مناسب با توجه به نوع جاده در برنامه pegger، اقدام به پیش بینی و ارزیابی سریع مسیرهای مختلف جاده بین دو نقطه و در نهایت انتخاب مسیر مناسب گردید. نتایج به دست آمده در این تحقیق نشان داد که استفاده از این روش به طور سریع و با هزینه پایین امکان پذیر است. از سوی دیگر با توجه به اطلاعات در دسترس در وضعیت فعلی از قبیل نقشه های رقومی مورد استفاده در این تحقیق، روش معرفی شده می تواند به عنوان یک روش مناسب در پیش بینی مقدماتی مسیر جاده های جنگلی در سطح وسیع، به عنوان جایگزین روش های سنتی متداول در کشور، به کار گرفته شود.