مقایسه ریزساختاری جنس scrophularia در ایران

سرده scrophularia در ایران شامل 60 گونه (از این میان 28 گونه، انحصاری ایران) می باشد. در تحقیق حاضر، پس از مطالعه تمامی نمونه های موجود در هرباریوم مرکزی دانشگاه تهران و موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور و نمونه های جمع آوری شده (شامل 37 گونه)، تنوع در ویژگی های ریخت شناسی و ریزریخت شناسی گونه ها بررسی شد. بررسی صفات ریزریخت شناسی با استفاده از میکروسکوپ الکترونی اسکنینگ، شامل تزئینات سطح بذر نشان داد که این صفت شواهد مناسبی را برای تفکیک گونه ها و گروه های طبیعی در درون سرده فراهم نمی کنند و تنها برای شناسائی گونه ها مفید می باشد. بررسی تزئینات سطح کپسول به دلیل کم بودن تعداد نمونه های مورد مطالعه، گرده شناسی و کرک شناسی به دلیل تفاوت بسیار نامحسوس در گونه های مورد بررسی ادامه داده نشد. در مطالعه سیستماتیک مولکولی، پس از استخراج dna، تقویت قطعه هسته ای its و قطعات بین ژنی کلروپلاستی trns-trng و trnl-trnf در 20 گونه از این سرده انجام شد، گونه هایی از سرده های verbascum، pedicularis و veronica نیز به عنوان برون گروه انتخاب شده اند. با استفاده از برنامه فیلوژنتیکی paup ver. 4b10، درخت های پارسیمونی، upgma و neighbor joining حاصل با هم مقایسه شدند. دندروگرام های حاصل از داده های its (که نسبت به trns-trng که سرعت تکاملی بالاتری دارد قابل اعتمادتر می باشند)، نیز گروه بندی های قدیمی توسط e. boissier وlall &.mill را تایید نمی کنند، همان گونه که درخت های حاصل از مطالعات trns-trng نیز نتایج مشابه را نشان می دهند. به منظور تعیین وضعیت صفات ریخت شناسی و مطالعه ی هموپلازی آنها، از 5 صفت مهم مورد استفاده در طبقه بندی های سابق درون سرده، ماتریس اطلاعاتی تهیه شده بر روی درخت پارسیمونی حاصل از داده های its ردیابی شدند. نتایج حاصل، چندین بار برگشت تکامل و گاهی تکامل موازی صفات ریخت شناسی در گونه ها را نشان می دهند و طبقه بندی های موجود را به طور قطعی تایید نمی کنند.