بررسی اثرات نیتروژن تثبیتی و معدنی بر روند رشد و عملکرد نخود

به منظور بررسی اثرات نیتروژن تثبیتی و معدنی بر روند رشد و عملکرد نخود رقم ilc 482، آزمایشی در سال 1386 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی، به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک¬های کامل تصادفی با چهار تکرار به اجرا در¬آمد. تیمارهای آزمایش شامل سطوح مختلف نیتروژن (صفر، 50، 75 و 100 کیلوگرم اوره در هکتار) در کرت¬های اصلی و دو سطح تلقیح و عدم تلقیح با باکتری رایزوبیوم در کرت¬های فرعی بودند. بررسی روند تغییر شاخص¬های رشد نخود نشان داد که حداکثر مقادیر بیوماس کل، شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، سرعت رشد نسبی و سرعت جذب خالص از ترکیب تیماری سطوح بالای کود نیتروژن و تلقیح با باکتری رایزوبیوم و پایین¬ترین میزان این شاخص¬ها در ترکیب تیماری صفر کیلوگرم اوره در هکتار و عدم تلقیح با باکتری رایزوبیوم بدست آمد. بالاترین میزان ارتفاع بوته، تعداد شاخه اولیه و ثانویه، تعداد نیام در بوته، تعداد نیام پر و پوک در بوته، تعداد دانه در بوته، عملکرد تک بوته، عملکرد در واحد سطح و عملکرد بیولوژیکی در بالاترین سطح کودی به¬کار گرفته شده (100 کیلوگرم اوره در هکتار) به همراه تلقیح با باکتری رایزوبیوم حاصل گردید. هر چند در هیچ¬کدام از صفات ذکر شده اختلاف آماری معنی¬داری بین سطوح کودی 75 و 100 کیلوگرم اوره در هکتار مشاهده نشد. تعداد روز از کاشت تا گل¬دهی، تعداد روز از گل¬دهی تا تولید نیام، تعداد روز از تولید نیام تا رسیدگی و کل دوره¬ی رشد با افزایش میزان نیتروژن قابل دسترس برای گیاه افزایش یافت، در حالی¬که تلقیح با باکتری رایزوبیوم سبب تسریع در ظهور این مراحل فنولوژیکی شد. با افزایش مصرف نیتروژن تعداد و وزن خشک گره در هر بوته به¬طور معنی¬داری کاهش یافت، به¬طوری¬که کمترین میزان این صفات در سطح کودی 100 کیلوگرم اوره در هکتار برآورد گردید. تلقیح با باکتری رایزوبیوم سبب افزایش در تعداد و وزن خشک گره در بوته¬ها شد. به¬علاوه، کمترین وزن صد دانه نخود در بالاترین سطح کودی مشاهده شد.