تهیه و مقایسه حسگرهای پتانسیومتری یون گزین سرب بر پایه اترهای تاجی

تشخیص و تعیین مقدارهای بسیار کم یون ها توسط یک روش سریع و آسان همواره دارای اهمیت فراوانی در آنالیزهای محیطی و روزمره بوده است. استفاده از حس گرهای یون-گزین پتانسیومتری به دلیل سادگی، قیمت ارزان، قابل دسترس بودن تجهیزات مورد نیاز و در عین حال حساسیت و دقت بالا در میان سایر روش ها و ابزارهای اندازه گیری به کار رفته در شیمی تجزیه بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در سال های اخیر، نظر به اهمیت کنترل آلودگی های فلزات سنگین در خاک و هوا و ... حس گر های پیشرفته ای برای شناسایی این یون ها به وجود آمده است. حس گرهای سرب گزین از اهمیت ویژه ای برخوردارند. اترهای تاجی به عنوان عامل کمپلکس دهنده بسیار گزینش پذیر برای یون های فلزی شناخته شده اند. در این تحقیق کاربرد و مقایسه دو اترتاجی 6c18dc و 6c18 به عنوان یون دوست برای ساخت الکترود یون گزین سرب گزارش شده است. اثر ترکیب های مختلف اجزای غشا بر پاسخ الکترود سرب گزین با یون دوست 6c18dc بررسی شده و الکترودی که شامل 30 درصد پلی وینیل کلراید (pvc)، 9 درصد یونوفور6c18dc ، 5/1 درصد سدیم تترافنیل بورات (natpb) و 5/59 درصد دی بوتیل-فتالات (dbp) می باشد، پاسخ نرنستی خوبی (5/0±7/29 میلی ولت بر دهگان) برای در محدوده غلظتی 2-10-5-10 مولار با حد تشخیص 6-10×3/6 مولار نشان می دهد. زمان پاسخ دهی این الکترود 12 ثانیه است. تغییرات ph در محدوده 6/4 تا 2/5 هیچ اثری بر کارکرد الکترود ندارد و در این ناحیه الکترود مستقل از phعمل می کند. ضریب گزینش-پذیری به روش پتانسیل همتاشده نشان می دهد که الکترود گزینش پذیری خوبی برای در گستره متنوعی از یون های فلزهای واسطه، سنگین، قلیایی و قلیایی خاکی نشان می دهد. این الکترود به عنوان الکترود شناساگر در تیتراسیون های پتانسیومتری یون سرب در محلول-های آبی و هم چنین محیط های مخلوط آب-متانول و آب-اتانول با نسبت 10:90 درصد به کار گرفته شد. در ادامه تحقیق حس گر غشایی دیگری بر پایه 6c18 طراحی شد. غشای با ترکیب درصد 2 درصد اولئیک اسید (oa)، 9 درصد یون دوست، 59 درصد دی بوتیل فتالات (dbp)، 30 درصد پلی وینیل کلراید (pvc)، پاسخ نرنستی (0/1±0/30 میلی ولت بر دهگان) را برای یون در محدوده غلظتی 3-10-6-10 مولار با حد تشخیص 7-10×6/5 مولار نشان می-دهد. پاسخ الکترود در گستره 3/4 تا 3/5 مستقل از ph می باشد. زمان پاسخ دهی سریع در حدود 6 ثانیه و انتخاب گری بسیار عالی نسبت به در مقابل کاتیون های دیگر از مزایای این الکترود می باشد. این حس گر به عنوان الکترود شناساگر در تیتراسیون پتانسیومتری با و برای تعیین مستقیم سرب در نمونه های سنتزی مورد استفاده قرار گرفت.