بررسی اثربخشی برنامه غنی سازی و ارتقای زندگی و رفتاردرمانی عقلانی هیجانی بر بهبود شاخص های درمان اعتیاد در زنان سوء مصرف کننده مواد

در این پژوهش دو هدف در قالب دو مطالعه دنبال شدند. هدف مطالعه اول عبارت بود از بررسی حالتهای خلقی در زنان سوء مصرف کننده مواد (30 = n) و زنان غیر سوء مصرف کننده (30 = n). هدف مطالعه دوم عبارت بود از مقایسه اثر بخشی برنامه غنی سازی و ارتقای زندگی و رفتار درمانی عقلانی هیجانی بر بهبود شاخص های درمان اعتیاد (حالت خلقی، ساختار انگیزشی غیر انطباقی، باورهای غیر منطقی و وسوسه مصرف مواد) در نمونه ای از زنان سوء مصرف کننده مواد تحت درمان نگهدارنده متادون (30 = n). در مطالعه دوم، آزمودنی ها به شیوه تصادفی به سه گروه، تقسیم شدند. گروه اول برنامه غنی سازی و ارتقای زندگی و گروه دوم رفتار درمانی عقلانی هیجانی را دریافت کردند؛ گروه سوم مداخله ای را دریافت نکرد. هر سه گروه در سه مرحله زمانی پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری سه ماهه مورد سنجش قرار گرفتند. ابزار مورد استفاده عبارت بودند از پرسشنامه های خلق مثبت-خلق منفی، وسوسه مصرف مواد، دغدغه های شخصی و باورهای غیر منطقی. در مراحل پس آزمون و دوره پیگیری شاخص های بهبودی دیگری شامل تعداد لغزشها و میزان داروی مصرفی نیز اندازه گیری شدند. نتایج مطالعه اول نشان داد که زنان سوء مصرف کننده مواد، خلق منفی بیشتر و خلق مثبت کمتری در مقایسه با گروه غیر سوء مصرف کننده داشتند. نتایج مطالعه دوم نشان داد که (الف) در مقایسه با گروه کنترل، ساختار انگیزشی غیر انطباقی در گروه برنامه غنی سازی و ارتقای زندگی و باورهای غیر منطقی در گروه رفتار درمانی عقلانی هیجانی بهبود یافتند؛ (ب) در مقایسه با گروه کنترل، هر دو برنامه غنی سازی و ارتقای زندگی و رفتار درمانی عقلانی هیجانی به بهبود شاخص های درمان اعتیاد کمک کردند؛ و (ج) برنامه غنی سازی و ارتقای زندگی بیشتر از رفتار درمانی عقلانی هیجانی به تغییرات مثبت در خلق و وسوسه آزمودنی ها انجامید. این یافته ها از لحاظ نظری، و اهمیت آن ها در تشخیص، مداخلات بالینی و پیشگیری به بحث گذاشته شده اند.