بررسی عفاف و حجاب در پربیننده ترین فیلمهای سینمایی ایرانی پخش شده از شبکه های اول، دوم و سوم سیما در سال 1386

چکیده حجاب و عفاف از جمله ضروریات دینی هستند که هیچگونه اختلافی در مورد وجوب آنها بین علمای شیعه و سنی وجود ندارد. امروزه حجاب نه تنها به عنوان یکی از مولفه های فرهنگ اسلامی بلکه به عنوان نماد و شاخصه مسلمانی در آمده است. متأسفانه در سالهای اخیر بی توجهی به این مسئله و شیوع پدیده بدحجابی در جامعه، بخصوص در بین قشر جوان نگرانی هایی را در این زمینه بوجود آورده است. پر واضع است که این معضل راه حل موثری غیر از شیوه های فرهنگی ندارد. یکی از کارآمدترین ابزارهای فرهنگی در جوامع امروز وسایل ارتباط جمعی بویژه تلویزیون است که می تواند از طریق آموزش و الگو سازی، به صورت مستقیم و غیر مستقیم در این زمینه موثر باشد. در بین کارکردهای مختلف وسایل ارتباط جمعی، کارکرد تفریح و سرگرمی بیشتر مورد توجه مخاطبان بویژه زنان و دختران جوان قرار می گیرد و در میان قالبهای مختلف این کارکرد، فیلمهای سینمایی و مجموعه های تلویزیونی بیشترین میزان مخاطب را در قشر یاد شده دارند. بنابراین بررسی محتوای این برنامه ها، به دلیل تأثیراتی که می توانند بر پوشش و رفتار مخاطبان داشته باشند، می تواند تا حدودی عملکرد رسانه ملی را در زمینه ترویج حجاب و عفاف از این طریق، مورد ارزیابی قرار دهد. در این پایان نامه مولفه های حجاب و عفاف در پربیننده ترین فیلمهای سینمایی ایرانی که در سال 1386 از شبکه های اول، دوم و سوم سیما پخش شده اند به روش تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گرفته است. در این تحقیق ابتدا شاخصهای عفاف و حجاب شخصیتهای زن بر اساس معیارهای اسلامی و سیاستهای اجرایی رسانه ملی مورد بررسی قرار گرفته است و سپس شخصیتهای چادری به عنوان کسانی که صاحب حجاب برتر هستند، مورد تحلیل قرار گرفته اند و در کنار آن مولفه های حجاب و عفاف در شخصیتهایی که دارای تحصیلات دانشگاهی، زندگی سطح بالا، محبوبیت و زیبایی هستند و می توانند به عنوان الگو از سوی مخاطبان انتخاب شوند، بررسی شده است و در نهایت عملکرد رسانه ملی در زمینه ترویج حجاب و عفاف در دو حوزه تولید و تأمین فیلمهای سینمایی مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج این تحقیق نشان می دهد شاخصهای مشاهده شده در زمینه عفاف و حجاب در بسیاری از موارد با معیارهای اسلامی و نیز سیاستهای اجرایی افق رسانه در هر دو حوزه تولید و تامین فیلمهای سینمایی چندان تطابق ندارد. رسانه ملی در زمینه ترویج الگوی مناسب حجاب و عفاف موفق نبوده است. چهره مناسبی از شخصیتهای چادری ارائه نشده است. شبکه های مختلف سیما بیشتر مروج پوشش مانتو بوده اند تا چادر. نتایج این تحقیق نشان می دهد رسانه ملی در ارائه الگو به جامعه از طریق فیلمهای سینمایی، چندان عملکرد مناسبی نداشته است.