ماهیت حقوقی تبدیل تعهد و آثار آن و مقایسه تطبیقی آن با حقوق مصر

چکیده همانطور که میدانیم عواملی هستند که سبب ایجاد تعهد میشوند، در مقابل عواملی هستند که موجب سقوط تعهدات میشوند. یکی از این عوامل سقوط تعهدات، تبدیل تعهد میباشد. تبدیل تعهد در واقع عملی است حقوقی که از این طریق تعهد قبلی ساقط و تعهد جدید که در یکی از ارکان (دائن، مدیون دین، منشأ) با آن متفاوت هست جایگزین میگردد. نهاد حقوقی تبدیل تعهد سابقهای در حقوق و فقه اسلامی نداشته و به عبارت بهتر تحت این عنوان شناسایی نشده است. تبدیل تعهد یکی از اسباب سقوط تعهدات است و در قانون مدنی ایران مبحث چهارم از اسباب سقوط تعهدات، مواد 292 و 293 را به خود اختصاص داده است. در قانون مدنی فرانسه از مواد 1371 تا 1281 این قانون به تبدیل تعهد اختصاص یافته و بطور مشخص ماده 292 قانون مدنی ایران که ماده اساسی و محوری در این مبحث است از ماده 1271 قانون مدنی فرانسه اقتباس شده است. سابقه تبدیل تعهد به حقوق رم میرسد که حقوق فرانسه انرا از حقوق رم گرفته است و ما نیز به نوبه خود از حقوق فرانسه اقتباس نمودهایم. این نهاد وجوه اشتراک و افتراق با نهادهای مشابه نظیر انتقال دین و طلب دارد که ضرورت تبیین موضوع را اجتناب ناپذیر مینماید. عدهای عقد ضمان و حواله را از مصادیق تبدیل تعهد میدانند ولی با قدری تأمل روشن میگردد که دو عقد مذکور حسب مورد انتقال دین یا طلب میباشند. برای تحقق تبدیل تعهد یکسری شرایط عمومی و اختصاصی لازم است و موارد تبدیل تعهد شامل تبدیل تعهد به اعتبار تبدیل موضوع تعهد، منشأ تعهد، متعهد و متعهد له میباشد. تبدیل تعهد موجود آثاری است که از جمله اینکه موجب سقوط تعهد قبلی، ایجاد تعهد جدید و زوال تضمینا و فروع تعهد قبلی میگردد در نهایت اینکه نهاد تبدیل تعهد یک نهاد مستقل با آثار و احکام خاص خود میباشد. کلید واژه: تبدیل، تعهد، سقوط، انتقال دین، انتقال طلب