بررسی اثر سطوح تغذیه کلسیم و ازت در کاهش تنش شوری در گندم

افزایش بازده گندم در مناطق شور کشور با روشهای تغذیه معدنی اهمیت زیادی دارد. این پژوهش با هدف یافتن راههایی برای افزایش بازده گندم در دو آزمایش جداگانه با تغذیه کلسیم اضافی در محیط هیدروپونیک و منابع مختلف ازت در محیط کشت شنی انجام گرفت. رقم زاگرس و دولاین اوپاتا / بو و پگو / سری به این منظور انتخاب شدند. تیمار شوری شامل صفر و 100 میلی مول کلرید سدیم بود که در آزمایش کلسیم هر یک با صفر، 5 و 10 میلی مول کلرید کلسیم و در آزمایش ازت با سه منبع متفاوت نیترات. آمونیوم ونیترات بعلاوه آمونیوم همراه بود. در آزمایش کلسیم شوری رشد گیاهان را کاهش داد ولی هر سه رقم و لاین در تیمار 5 میلی مول کلرید کلسیم کاهش وزن خشک کمتری را نشان دادند. بویژه لاین اوپاتا / بو از این جهت شاخص تر بود. سطح برگ الگوی مشابه وزن خشک را نشان داد. شوری سبب کاهش غلظت پتاسیم و افزایش سدیم در همه گیاهان نسبت به گیاهان شاهد شد ولی تیمار 5 میلی مول کلرید کلسیم سبب بهبود جذب پتاسیم در گیاهان تحت تیمار شوری دشه و کمترین غلظت سدیم در این گیاهان مشاهده شد. مقدار پروتئین نیز در گیاهان تحت این تیمار بیشتر بود. در آزمایش ازت نیز شوری موجب کاهش رشد گیاهان گردید ولی هر سه رقم و لاین در تیمار نیترات بعلاوه آمونیوم کاهش وزن خشک کمتری را نشان دادند همچنین طول بخش هوایی و تعداد برگ الگوی مشابه وزن خشک را داشتند. شوری موجب کاهش تراکم پتاسیم و افزایش سدیم در گیاهان شد ولی تیمار نیترات بعلاوه آمونیم موجب افزایش غلظت پتانسیم در گیاهان تحت تیمار شوری شده و از انباشتگی بیشتر سدیم جلوگیری کرد. همچنین این تمیار موجب افزایش غلظت پروتئین در گیاهان شد و مقدار ازت کل بخش هوایی نیز در این تیمار بیشتر از تیمارهای دیگر در شوری بود. نتایج کلی این دو آزمایش نشان داد که افزودن کلسیم به میزان 5 میلی مول کلرید کلسیم به محیط کشت و نیز استفاده از نیترات بعلاوه آمونیوم بعنوان منبع ازت می تواند نقش موثری در کاهش تنش شوری در گندم ایفا نماید.