بررسی اثرات آللوپاتیک گیاه ‏‎rapistrum rugosum (l.)all.‎‏ بر گیاهچه های گندم

در پژوهش حاضر، ابتدا اثر عصاره های آبی ریشه، ساقه و برگ گیاه شلمی ‏‎(r.rugosum)‎‏ بر جوانه زنی و رشد طولی ریشه و ساقه گیاهچه های گندم (رقم کراس آزادی) مورد بررسی قرار گرفت. عصاره ها، جوانه زنی بذرهای گندم را تا حدودی کاهش دادند. در حضور عصاره ها، رشد طولی ریشه و ساقه گیاهچه های گندم به شدت کاهش یافت که با افزایش غلظت عصاره ها میزان کاهش رشد افزایش یافته است. اثر عصاره آبی برگ بیش از دیگر عصاره ها بود و همچنین از رشد ریشه گیاهچه های گندم بیش از رشد ساقه ممانعت شده است. به علت بالا بودن خاصیت ممانعتی عصاره آبی برگ، اثر آن بر واکنش هیل و بر جذب یون پتاسیم توسط گیاهچه کامل و قطعات ریشه گندم بررسی گردید. غلظتهای مختلف عصاره آبی برگ واکنش هیل در کلروپلاستهای استخراجی از برگ گندم را افزایش دادند، بطوریکه با افزایش غلظت عصاره، میزان احیا ‏‎cpip‎‏ افزایش یافت. عصاره ابی برگ جذب یون پتاسیم توسط قطعات ریشه و گیاه کامل گندم را به مقدار زیادی کاهش داد بطوریکه در غلظتهای بالای عصاره آبی برگ نه تنها جذب یون پتاسیم توسط قطعات ریشه مشاهده نگردید بلکه خروج یون پتاسیم از ریشه صورت گرفت. بنابراین یکی از محلهای اولیه اثر آللوکمیکالهای عصاره آبی برگ گیاه شلمی، احتمالا غشا سلولی می باشد که سبب کاهش رشد گیاهچه های گندم گردیده است. عصاره آبی برگ نه تنها جذب یون پتاسیم بلکه انتقال یون پتاسیم از ریشه به اندامهمای هوایی گیاهچه گندم را نیز کاهش داده است. در مرحله بعد گیاهچه های گندم توسط عصاره آبی ریشه، ساقه و برگ گیاه شلمی بصورت پس رویشی تیمار دهی گردیدند و فعالیت آنزیم پراکسیداز و میزان کلروفیل در برگ گیاهچه های گندم اندازه گیری گردیند. فعالیت آنزیم پراکسیداز و میزان کلروفیل در گیاهان تیمار شده با عصاره آبی گیاه شلمی نسبت به گیاهان شاهد، اختلاف موجهی نشان نداد. بنابراین کاهش رشد گیاهچه های گندم توسط آللوکمیکالهای گیاه شلمی با اثر بر فعالیت آنزیم پراکسیداز و میران کلروفیل نمی باشد. بررسی اثر اسیدهای فنلیک (بنزوییک اسید، گالیک اسید و پاراهیدروکسی بنزوییک اسید) بر جوانه زنی و رشد گیاهچه های گندم نشان داد که اسیدهای فنلیک بر جوانه زنی اثر اندکی داشته ولی رشد طول ریشه و ساقه گیاهچه های گندم را به مقدار زیادی کاهش می دهند. بنزوییک اسید نسبت به دیگر اسیدهای فنلیک، اثر ممانعت کنندگی بیشتری اعمال نموده است و از رشد ریشه بیش از رشد ساقه ممانعت شده است. نتایج فوق قابل مقایسه با نتایج حاصله از اثر عصاره های آبی گیاه شلمی بر جوانه زنی و رشد گیاهچه های گندم می باشد که احتمال وجود این ترکیبات، در گیاه شلمی می باشد.