بررسی اثرات فواصل خطوط و میزان بذر بر عملکرد کمی و کیفی گندم رقم (m-75-10)

عملکرد و کیفیت گندم تحت تاثیر عوامل زراعی و ژنتیکی قرار دارد که ممکن است با کاهش فواصل خطوط کشت و تنظیم تراکم افزایش یابد. نتایج متفاوتی از مطالعات قبلی، با تغییر عوامل مدیریتی و محیطی بدست آمده است . بدین منظور جهت بررسی اثرات فواصل خطوط و میزان بذر بر عملکرد کمی و کیفی گندم رقم (m-75-10)، آزمایشی در سال زراعی 1378-79 در مزرعه بخش غلات موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا گردید. جهت انجام آزمایش از طرح کرتهای نواری در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 21 تیمار و سه تکرار، جمعا 63 واحد آزمایشی استفاده گردید. هفت سطح تراکم از 310 تا 370 بذر در مترمربع در کرتهای افقی و سه فاصله خطوط کشت 12/5، 15/6 و 18/7 سانتیمتر در کرتهای عمودی قرار گرفتند. صفات مرفولوژیک در حین انجام آزمایش و عملکرد دانه، اجزا عملکرد و صفات کیفی پس از برداشت نهایی تعیین و اثرات اصلی و متقابل آنها مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت . اگرچه کاهش فاصله خطوط اثر معنی داری بر افزایش عملکرد کیفی دانه گندم نداشته است ، با اینحال کمترین فاصله خطوط (12/5 سانتیمتر) بدلیل افزایش عملکرد دانه، تعداد سنبله در واحد سطح و شاخص برداشت بهترین فاصله خطوط می باشد. افزایش تراکم از 310 تا 370 بذر در مترمربع ابتدا باعث افزایش و سپس کاهش تعداد زیادی از صفات کمی و کیفی دانه گندم شده است . تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که مناسبترین تراکم کشت 340 بذر در مترمربع می باشد. نتایج حاصل از همبستگی بین صفات کمی و کیفی نشان داد که تعداد سنبله در واحد سطح نقش اصلی و تعیین کننده ای را در افزایش عملکرد دانه دارد. فاصله خطوط همبستگی منفی معنی داری با عملکرد دانه، شاخص برداشت ، تعداد سنبلچه در سنبله و عملکرد پروتئین داشت . همینطور میزان بذر همبستگی مثبت و معنی داری با بیوماس ، تعداد سنبله در واحد سطح، وزن هزار دانه و صفات کیفی، عدد زلنی و سختی دانه داشت .