تجزیه و تحلیل گفتمانی و متنی غزلیات ترکی ماذون، شاعر قشقایی

این تحقیق، پنجاه غزل عاشقانه از ماذون را با استفاده از تجزیه و تحلیل گفتمان و متن بررسی می نماید. هدف این تحقیق، تجزیه و تحلیل غزلیات در سطح ساخت کلان، ساخت خرد و عوامل انسجامی است. برای بررسی عوامل انسجامی از الگوئی که هلیدی و حسن (1976) ارائه کرده اند، استفاده کرده ایم و برای بررسی غزلیات در سطح ساخت خرد یازده الگوی نحوی را مورد توجه قرار دادیم که عبارتند از: جملات فعلی/اسمی، بسیط/مرکب، معلوم/مجهول، خبری، پرسشی، شرطی، امری و عاطفی. در تجزیه و تحلیل الگوی نحوی از فرشید ورد (1375) استفاده شد. پس از تجزیه و تحلیل غزلیات در سطح ساخت کلان طرحی به دست آمد که در آن سازه های اصلی زیر ساخت غزلیات عبارتند از: بیان حال خود، تقاضا و توصیه، توصیف و تمجید، تعلیل و توجیه، گله و شکایت، اشاره به عالم عشق و عاشقی، ابزار وفاداری و فداکاری یا اعلام تسلیم و رضا و نتیجه گیری. هر کدام از این سازه ها نیز از عناصر بافتاری ویژه ای تشکیل شده اند. پس از تجزیه و تحلیل عوامل انسجامی در غزلیات، معلوم شد که انسجام واژگانی حدود هفتاد درصد از عوامل انسجامی را به خود اختصاص داده است و پس از آن به ترتیب، عوامل انسجامی ارجاع، عوامل ربطی و حذف قرار دارند. از عامل انسجام جایگزینی در غزلیات استفاده نشده است. از میان انواع انسجام واژگانی، تکرار و همایی 75 درصد از موارد را به خود اختصاص داده اند و پس از آن بترتیب عوامل ترادف معنایی، تضاد معنایی، شمول معنایی، و رابطه جز به کل قرار دارند. عوامل ربطی موجود در غزلیات، به ترتیب عبارتند از: افزایشی، زمانی، علی و نقیضی. از میان انواع ارجاع، ضمایر 98 درصد و ادات اشاره دو درصد از موارد را به خود اختصاص داده اند و صفات تفضیلی فقط دردو مورد بکار رفته اند. انواع حذف در غزلیات بترتیب عبارتند از: حذف فعلی، اسمی و بندی. پس از تجزیه و تحلیل الگوهای نحوی در غزلیات معلوم شد که 82 درصد جملات از الگویی با این مختصات پیروی می کنند. بسیط/مرکب، خبری، معلوم، فعلی/اسمی. از جملات بسط بیش از جملات مرکب استفاده شده است. جملات خبری 73 درصد، جملات امری 11 درصد، جملات پرسشی 8 درصد و جملات شرطی و عاطفی هر کدام 4 درصد از جملات را به خود اختصاص داده اند. 77 درصد جملات بصورت فعلی و 23 درصد آنها به شکل اسمی بیان شده اند. 99 درصد جملات بصورت معلوم و فقط یک درصد آنها بصورت مجهول می باشند.