بررسی جایگاه بخش آموزش و پرورش در برنامه ریزی توسعه اقتصادی اجتماعی با توجه به مورد ایران

برای تولید یک کالا یا خدمت، به مصرف یک یا چند کالا یا خدمت دیگر نیازمندیم که عوامل تولید نامیده می شوند. این قاعده برای تمامی فراگردهای تولید صادق است. اقتصاددانان آموزش و پرورش عادت دارند نظام های آموزشی را همچون سیستم های تولید و اقتصادی در نظر بگیرند. نتیجه این عادت، گسترش دامنه بهره گیری از مفاهیمی چون مولدیت، بازدهی، و کارآیی در عرصه آموزش شده است. بدین جهت تحلیل های آماری و اقتصاد سنجی و سایر روش های ارزیابی در حول و حوش این نحوه تفکر، بسط یافته است. امروزه تقریبا در تمامی کشورهای صنعتی پیشرفته برای فهم این مطلب که آیا می توان در برابر چالش های دهه های آینده ایستادگی کرد اقدام به گذر از غربال نظام آموزشی شده است. به عبارت دیگر تقریبا در تمامی موارد، آموزش به عنوان کلید دستیابی و یا بازیابی پیشرفت و قابلیت رقابت اقتصادی در نظر گرفته می شود. نتیجه مطالعات و تجربیات نشان داده است که حتی دستمزد ها با کشورهای در حال توسعه رقابت کنند، مگر به قیمت جدی درآمدها و شرایط شغلی. بنابراین هدف عبارتست از دستیابی به یک بهبود جدی و نیرومند در مولدیت نیروی کار، به منظور تضمین دستمزدهای بالاتر برای کارگران، همراه با کسب اطمینان از امکان قابلیت رقابت قیمت ها و محصولات تکنولوژی بیشتر و سرمایه گذاری ساختارهای سازمان را معقول و منطقی ساختن و بر روی تولیداتی که نیازمند نیروی کار با کیفیت و با تخصص بالا (و در عین حال انعطاف پذیر) است، متمرکز شدن. یکی از نکات مهم این راهبرد آن است که باید در آموزش (بویژه آموزش فناوری) بهبود و ارتقا کیفی ایجاد کرد. این ارتقا نظام مدرسه ای، همانند بهبود کیفی در سطح بنگاه هاست. بدین منظور لازم است که پارامترهای نظام آموزشی به نحوی اندیشیده، به منظور حصول به وضعیتی مطلوب تر دست کاری شود. این، به معنای برنامه ریزی نظام آموزشی همانند (یا به عبارت بهتر ؛در قالب؛) یک برنامع جامع و فراگیر اقتصادی - اجتماعی است. آنچه در این رساله در قالب 5 فصل مجزا مطرح گردیده است، در واقع عبارتست از بررسی روابط منطقی میان آموزش (به عنوان یک نظام اجتماعی) و اقتصاد (به عنوان یک نظام اجتماعی دیگر) در قالب یک برنامه جامع توسعه اقتصادی- اجتماعی. در انتهای رساله، مورد ایران بررسی گردیده است. نتیجه این بررسی آن است که در ایران نیز همانند سایر کشورها، آموزش و پرورش (همچون یک نظام) نیازمند آن است که برای تطبیق با شرایط حاصله از مقتضیات زمان (بویژه شرایط اقتصادی) در قالبی برنامه ریزی شده ادامه مسیر دهد. رساله حاضر شامل بررسی این موضوع در ایران، با توجه به میزان و نوع اثرات متقابل هر یک از سطوح و انواع آموزش و پرورش بر توسعه اقتصادی با توجه به مطالعات انجام شده (در سطح بین المللی) توسط موسسه بین المللی برنامه ریزی آموزش، وابسته به یونسکو است.