بررسی عملکرد و خصوصیات فیزیولوژیکی و مرفولوژیکی 24 رقم سورگم در منطقه اصفهان

این بررسی به منظور مقایسه عملکرد و خصوصیات فیزیولوژیکی و مرفولوژیکی ارقام سورگوم دانه ای در منطقه اصفهان در سال 1369 در مزرعه تحقیقاتی جهاد سازندگی اصفهان واقع در نجف آباد انجام شد. آزمایش بصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار پیاده گردید.تاریخ کاشت 15 خرداد بود و هر رقم در چهار ردیف بطول 7 متر و بفاصله 75 سانتی متر کاشته شد. تراکم کاشت 133 هزار بوته در هکتار بود . بجز عملکرد دانه خصوصیات دیگری نظیر عملکرد علوفه خشک ، شاخص برداشت ، ارتفاع بوته، تعداد پنجه و وزن هزار دانه نیزمورد اندازه گیری و مقایسه قرار گرفتند. همچنین تغییرات تجمع ماده خشک در طول فصل رشد با چهار مرتبه نمونه برداری مورد ارزیابی قرار گرفت . سرعت رشد محصول و سرعت رشد نسبی ارقام با توجه به مقادیر برآورد شده ماده خشک و براساس شاخص حرارتی درجه روز رشدمحاسبه گردیدند. ارقام مورد بررسی از نظر درجه روز رشد لازم تا رسیدن به مراحل 50 درصد گلدهی و رسیدگی فیزیولوژیکی به سه گروه زودرس ، میان رس و دیررس تقسیم بندی شدند. تفاوت بین ارقام برای عملکرد دانه و اکثر خصوصیات دیگر از نظر آماری معنی دار بود.عملکرد دانه ارقام بین 24 ˆ5 تا 35ˆ9 تن درهکتار متغیر بود . میانگین عملکرد دانه ارقام گروه میان رس بیشتر از دو گروه دیگر بود . بطور کلی متوسط عملکرد دانه هیبریدها 64ˆ1 تن در هکتار بیشتر از لاینهای خالص بود. سرعت رشد محصول هر سه گروه از ارقام تاحدود مرحله گلدهی افزایش یافت و سپس کاهش پیدا کرد. سرعت رشد نسبی گروههای مختلف نیز با گذشت زمان و رشد گیاه کاهش یافت . گروههای میان رس و دیررس در مرحله 50 درصد گلدهی بترتیب دارای بیشترین و کمترین سرعت رشد محصول و سرعت رشد نسبی بودند .حداکثر عملکرد دانه در همه گروهها به ارقامی اختصاص داشت که بیشترین سرعت رشد محصول در مرحله 50 درصد گلدهی را داشتند . ضریب همبستگی بالا بین سرعت رشد محصول و عملکرد دانه نشان داد که میتوان از آن بعنوان شاخص مناسبی برای انتخاب ارقام پرمحصول استفاده نمود . بیشترین وزن هزار دانه (24ˆ36 گرم) به ارقام گروه میان رس و کمترین آن (04ˆ19 گرم) به ارقام گروه دیررس تعلق داشت . طول خوشه ارقام نیز بین 20ˆ18 تا 82ˆ33 سانتی متر متغیر بود. بطور کلی ارقامی که عملکرد دانه بیشتری داشتند دارای خوشه های طویلتر ولی وزن هزار دانه کمتری بودند . علوفه خشک بین 36ˆ6 تا 5ˆ14 تن در هکتار متغیر بود. بالاترین عملکرد بیولوژیکی و علوفه خشک برای گروه ارقام دیررس و کمترین آنها برای ارقام گروه زودرس مشاهده گردید.