رویاهای اخلاقی: سنت نمایشنامه اخلاقی در سه اثر ادوارد آلبی

از نظر موضوع و شکل، آثار آلبی شباهت زیادی به نمایشنامه اخلاقی قرون وسطی دارند. از اینرو می توان آنها را نوعی نمایشنامه اخلاقی معاصر قلمداد کرد. از لحاظ موضوع، آثار آلبی به مصیبت انسان معاصر می پردازد که بین فشار اجتماعی و ضعفهای خود دست و پا می زند. مشکل اول بصورت معکوس شدن ارزشها و نبود ارتباط بین انسانها عینیت میگیرد، و مشکل دوم در ناتوانایی او در رویارویی با حقاق تلخ زندگی نمود پیدا نمود پیدا می کند که منجر به گریز او به دنیای خیالی و ذهنی خود میشود. این وضعیت را می توان به مثابه نوعی هبوط براس شخصیتهای آلبی بشمار آورد، اما راز نجات آنها نیز در مواجه شدنشان با مشکلات طراحی شده است . از لحاظ ساختار، آثار آلبی، همانند نمایشنامه اخلاقی، از شخصیتهای تمثیلی یا شخصیتهای نوعی و نیز از شرایط زمانی و مکانی کلی و جهانی بهره می گیرند. سه نمایشنامه از آثار آلبی برای این بررسی انتخاب شده اند که به هبوط و نجات شصیتها در سه سطح زندگی اجتماعی، زندگی خانوادگی و زندگی فردی به ترتیب می پردازند. رویای آمریکایی به چگونگی و نتایج جایگزینی ارزشهای انسان دوستانه قدیمی توسط ارزشهای مادیگرایانه جدید می پردازد. کی از ویرجینیا وولف می ترسه؟ رابطه سرد و رقت بار یک زوج را به تصویر می کشد که ظاهرا زد و خورد لفظی تنها عاملی پیوند آنها بهم است . آلیس کوچولو نیز عقاید باطل پیرامون ایمان را نشن می دهد که انسان را از واقعیت های زندگی و بطور کلی از حقیقت دور می کند. اما آنچه آثار آلبی را از بسیاری از آثار قرن بیستم متمایز می کند نتیجه خوشبینانه برای شخصیت ها است . این نتایج به احتمال احیا ارزشهای قدیمی، پیوند زوجین و یا فهم و شناخت نهایی حقیقت در هر یک از سه نمایشنامه فوق مبتنی می شود. این جمع بندیها اشاره به اعتقاد آلبی به استقامت در برابر نارسائیهای موجود می کند تا آنکه به یاس و ناامیدی بپردازد.