مطالعه و استاندارد کردن روغن فرار حاصل از گونه منتاپی پریتا mentha piperita کشت شده در نقاط مختلف ایران

منتاپی یریتا mentha x piperita l. از خانواده lamiaceae می باشد و گیاهی است پایا، که از هیبریداسیون گونه های m. xspicatica و m. aquatica بدست می آید و دارای دو واریته var. citrata و var. piperita می باشد و امروزه در بیشتر مناطق که دارای آب و هوای معتدله و دارای خاک خوب و آب فراوان می باشند کشت می شود. روغن فرار حاصل از گیاه منتاپی پریتا (peppermint oil) نام دارد و از تقطیر با بخار آب سرشاخه های گلدار گیاه تازه بدست می آید. به طوری که بعد از تصفیه تغییری در منتقول آن داده نشود. این اسانس دارای حداقل 5 درصد استر برحسب منتیل استات و حداقل 50 درصد منتول به حالت استری یا آزاد و (5-3 درصد) منتون و مقدار کمی سینئول و دیگر ترپنها را دارا می باشد. این اسانس به صورت مایع بی رنگ و یا زرد کم رنگ و دارای بوی مشخص و قوی و طعم زننده ای است . با توجه به تاثیر زیاد شرایط محیط روی ترکیبات این گیاه در این مطالعه محصولاتی که در ایران کشت می شود مورد بررسی قرار گرفت . جهت کسب اطلاعات در مورد مشخصات ترکیبات تشکیل دهنده اسانس که ارتباط مستقیم در مصرف ، این فراورده دارد، محصولات مختلف منتاپی پریتا کشت شده در نواحی مختلف با بهره گیری از روش تجزیه و شناسایی مواد موجود در اسانس منتاپی پریتا و مقایسه آن با استانداردهای جهانی ارائه گردید. به این منظور نمونه های کشت شده در مناطق مختلف (استان اصفهان و استان گلستان و اطراف تهران) تهیه شد و گیاه به صورت خشک و خرد شده با استفاده از دستگاه کلونجر استخراج و میزان درصد اسانس تعیین گردید. آنگاه اسانس استخراج شده را با دستگاه کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (gc-ms) تجزیه و ترکببات تشکیل دهنده اسانس مورد مطالعه قرار گرفت . پس از انطباق نتایج با استانداردهای ذکر شده در فارماکوپه ها، نتایج حاصل نشان می دهد از بین چهار نمونه موجود نمونه 1 هم مقدار روغن فرار و هم ترکیبات آن بهتر از بقیه نمونه های بود و نمونه 3 منتاپی پرینا واریته سیتراتا می باشد.