بررسی اکولوژیک و ارزیابی بخشی از مراتع میانبند دره شهدای ارومیه (نژدره)

این تحقیق با هدف بررسی پوشش گیاهی، خاک و ظرفیت از دیدگاه مرتع در قسمتی از دره شهدا ارومیه بنام نژدره صورت گرفت . نژدره یکی از دره های فرعی دره شهدا با وسعت بیش از 700 هکتار، با طول جغرافیایی 45 درجه و 50 دقیقه و 40 ثانیه و 45 درجه و 10 دقیقه و 40 ثانیه و عرض جغرافیایی 37 درجه و 15 دقیقه و 30 ثانیه و 37 درجه و 16 دقیقه و 50 ثانیه، با ارتفاع متوسط 1800 متر از سطح دریا و با میانگین بارندگی سالانه 475 میلیمتر می باشد. در این تحقیق با استفاده از معیار چهره شناختی (فیزیونومیک) ده تیپ گیاهی مشخص شد. سپس در هر تیپ با استفاده از طرح سیستماتیکی - تصادفی از پوشش گیاهی نمونه برداری گردید. همچنین در هر تیپ سه نمونه خاک سطحی جهت تعیین عمق، ساختمان، بافت ، رنگ و ph برداشت شد و در نهایت با بررسی پوشش گیاهی در بهار، تابستان، و پاییز، گرایش و وضعیت تیپ ها از دید مرتعی تعیین و با دخالت دادن میانگین میزان بارندگی سالانه، ظرفیت تیپ ها برآورد گردید. نتایج حاصله به تفکیک به قرار زیر هستند: پوشش گیاهی: در ترکیب گونه ای نژدره، 51 خانواده گیاهی با غالبیت خانواده کاسنی (12 درصد) و سپس خانواده های گندمیان و چلیپاییان مشخص گردید. در طیف زیستی فانروفیت ها 8/3 درصد، کامه فیت ها 5/5 درصد، همی کریپتوفیت ها 53/1 درصد و کریپتوفیت ها 13/1 درصد ترکیب گیاهی نژدره را تشکیل می دهند. غالبیت شکل زیستی تروفیت ها، همی کریپتوفیت و کریپتوفیت نشانگر اقلیم استپی سرد در مکان مطالعاتی است . همچنین کلاسهای فرکانس گیاهان نشان می دهند که تمام تیپ ها دارای ترکیب غیریکنواخت هستند. خاک : عمق سطحی از حداقل 24 سانتیمتر در دامنه های صخره ای تا بیش از 96 سانتیمتر در کف دره می باشد. ساختمان خاک عموما دانه ای است ph خاک بعلت وجود لایه های سنگ آهکی و دولومیتی قلیایی بوده و بین 7/5 - 8/5 متغیر است . بافت خاک عموما لومی و بندرت رسی است . رنگ خاک نیز از قهوه ای قرمز و قهوه ای زرد تا قهوه ای تیره متغیر است . از لحاظ مرتع: چرای سنگین و حضور برخی از گیاهان مهاجم در تعدادی از تیپ ها و از طرف دیگر فرسایش خاک و عاری شدن سطح خاک از پوشش گیاهی، سبب گردیده که تمام تیپ ها دارای گرایش منفی باشند. برآورد ظرفیت از طریق تعیین وضعیت مرتع و رابطه آن با بارندگی (بعلت عدم امکانات قرق و چرای دایم دامهای محلی) صورت گرفت و در این برآورد متوسط بارندگی ده سال متوالی لحاظ گردید. در مجموع برای مکان مطالعاتی ظرفیت 3450 واحد دامی در ماه برآورد شد. همچنین نقشه های پوشش گیاهی، هیپسومتریک ، طبقات شیب ، جهت های جغرافیایی و تیپ های گیاهی نیز تهیه و ترسیم شدند.