تقیه مداراتی یکی از اعتقادات کلامی ـ فقهی شیعه است که امروزه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. وجود اختلافات مذهبی در جهان اسلام و هجمه و تخریب بی‌سابقه‌ای که در عصر حاضر در مورد شیعیان صورت می‌گیرد، تبیین تقیه مداراتی به‌عنوان نشانه اهتمام مذهب شیعه به همزیستی مسالمت‌آمیز و اتحاد صفوف مسلمانان را ضرورتی انکارناپذیر کرده است. این نوع تقیه را که از آموزه‌های دینی نشئت می‌گیرد، بیشتر فقهای امامیه قب...

تقریب و همگرایی از نیازهای اساسی و مهم امروزِ  جهان اسلام است. یکی از منادیان وحدت مسلمین و تقریب در جهان اسلام، امام‌خمینی است. توجه به مسئلة تقریب، افزون بر سیرة عملی امام‌خمینی، در مباحث علمی و آثار فقهی ایشان نیز متبلور شده است. در این پژوهش با تشریح آرای امام‌خمینی دربارة ماهیت تقیة مداراتی، حکم تکلیفی و محدودة تقیة مداراتی، اجزای عمل مقرون به تقیه (چه تقیة خوفی، چه تقیة مداراتی...

فقهای شیعه برای تقیه بر حسب حکم و یا موضوع به اعتبارات مختلف تاکنون اقسامی را ذکر کرده اند، مانند تقیه واجب، مستحب، مکروه، حرام و مباح که به حسب حکم تقسیم شده است و یا مانند تقیه خوفی و مداراتی. در این مقاله برای نخستین بار تقسیم جدیدی از تقیه بیان شده است و آن تقیه فردی و سیاسی است. این تقسیم بندی بدیع می تواند محور پژوهش های فقهی جدیدی قرار گیرد.

از اقسام تقیه، تقیة مداراتی است، این تقیه عبارت است از همزیستی مسالمت آمیز با عامه، به جهت جلب محبت آنها و ایجاد وحدت میان مسلمانان، بی آنکه خوفی در میان باشد. با اینکه چنین تقیه­ای، به شهادت روایات، در طول دوران 250 سالة امامت پیشوایان معصوم، موضوعی مهم و جدی تلقی می‌شده و در روابط اجتماعی و اعمال عبادی، مانند نماز و حج جریان داشته است اما در کلمات فقهای شیعه به جز برخی از فقهای متأخر،‌ این تق...

اسلام که اکمل ادیان الهی می باشد ، برای عزت و شوکت دین خدا و حفظ شان و آبروی موحدان و مومنان تاکید بر حفظ وحدت کلمه و جلوگیری از تفرقه نموده است ، تا جائی که علاوه بر سفارش مسلمانان نسبت به این امر از پیروان سایر ادیان نیز خواسته است ، حول محور الله و اقرار به یگانگی او به هم نزدیک بوده و اشتراک داشته باشند.تقیه مداراتی بیش از هر جا در حج نمود می یابد چرا که در این هنگامه ، مسلمانان از سراسر عا...

چکیده : این رساله، پژوهشی است پیرامون یکی از مهمترین مفاهیم اسلامی یعنی تقیه و نقش آن در تقریب مذاهب اسلامی . با توجه به اینکه ریشه ی اصلی ایرادات وارد شده بر تقیه، به عدم شناخت صحیح از مفهوم، خاستگاه و جایگاه آن در زندگی بر می گردد، بنابراین وظیفه کلی رساله، رسیدن به شناختی جامع نسبت به اقسام تقیه می باشد، به ویژه از جهت انگیزه و علت که به تقیه خوفی و مداراتی تقسیم می شود. و بدین جهت روش کتا...

نقطه‌ی آغازین توجه به نقش تقیه در اهداف اطلاعاتی، رازداری و پنهان‌داری در کار اطلاعاتی است. برای پختگی و تعمیق این توجه، در گام نخست باید اهداف اطلاعاتی را به‌صورت علمی و مبنایی شناخت؛ این کار با شناخت مفاهیم بنیادی در اطلاعات و اهداف حکومت در اسلام قابل انجام است. اگرچه با افزوده‌شدن پاره‌ای تفاسیر و توضیحات ممکن است همه‌ی اهداف معتبر اطلاعاتی در نظام اسلامی ضروری دانسته شوند، اما اجرای احکام ...

خلاصه فصلها از این قرار است: فصل اول تعریف و کاربرد واژه تقیه: در این فصل ابتدا مفهوم تقیه با توجه به کتاب، سنت و لغت مشخص شده است و سپس به بررسی بعضی کلماتی می پردازیم که در مورد مختلف به جای این کلمه به کار رفته و بعضی آنها را لغت مترادف با تقیه دانسته اند، سپس در صدد بیان تعریف "تقیه در حکم" بر می آییم. فصل دوم تاریخچه تقیه: در این فصل تاریخچه تقیه و نیز تقیه در حکم در فقه شیعه با استفاده از...

هلال ماه، مباحث و ابعاد مختلفی دارد که حکم حاکم مخالف در ثبوت آن و تحلیل تبعات و لوازم فقهی آن در امور حج، یکی از مسائل آن است. در موسم حج، زمان وقوفین با حکم حاکم و امیرالحاج تعیین و اعلام می شود و ممکن است در برخی موارد، موافقت آن با واقع محرز نباشد؛ همان طور که ممکن است مخالفت آن با واقع، در بعض ایام یقینی باشد. با توجه به عمومات و اطلاقات تقیه و برخی روایات دیگر، همچون معتبرۀ ابن مغیره از ا...

در مورد اقتدای به اهل تسنن روایات مختلف و متعدّدی از ناحیه حضرات معصومین: صادر شده است. هر چند عدم صحّت اقتدا در شرایط اوّلی، از روایات و فتاوای فقهای امامیه برداشت می شود؛ امّا در شرایط ثانوی؛  اعمّ از خوف یا مدارا، دلالت روایات مختلف و به ظاهر متعارض است. برخی ظاهر در اقتدای حقیقی است و برخی دیگر بر عد...