محمد عابد الجابری، متفکر نوپرداز مراکشی در حوزه مطالعات اسلامی، با گرایشی خاص به تفسیر قرآن کریم پرداخته است. از آراء و نظریات او می‌توان احیای تفکر معتزله را برداشت کرد. در مقدمه تفسیر خود با نام مدخل الی القرآن الکریم فی التعریف بالقرآن و تفسیر خود با نام فهم القرآن الحکیم به طرح مبانی تفسیری خود مبادرت ورزیده است. ضرورت تفسیر قرآن براساس ترتیب نزول آیات، استفاده از تمام مصادر عربی و غیرعربی ...

از آغاز حضور قرآن کریم در حوز? اندیشه و فرهنگ، نقد و بلاغت نیز مورد توجه قرار گرفته است که از آن جمله می‌توان به آثار ادبی و بلاغی‌ای چون مجاز القرآن از ابوعبیده مَعمَر بن مثنّی و کتاب الفصاحه از ابوحاتم سجستانی و اعجاز القرآن از جاحظ بصری و نقد النثر و نقد الشعر از ابوالفَرج قُدَامة بن جعفر و کتاب الشعر و الشعراء از ابن قتیب? دینوری و کتاب الکامل از مبرّد اشاره کرد. همچنین در قرن چهارم هجری عبدالله ب...

«اعراب­القرآن­الکریم» درسی است که در طی آن، آیات قرآنی تجزیه و ترکیب می­شوند و دانشجویان ضمن بررسی صرفی و نحوی واژه­های قرآن کریم، در فهم مفاهیم آیات نورانی قرآن کریم توانمند می­شوند. این علم اگرچه درمیان علوم قرآنی پیشینه­ای دیرینه دارد و از دانشمندان قدیم و جدید علوم عربی و قرآنی از دیرباز تألیفات ارزشمندی ­زیرعنوان «اعراب­القرآن» یا «معانی­القرآن» و یا نرم­فزار «اعراب­القرآن» دردسترس­علاقه­م...

یکی از این افرادی که اقدام به نگارش کتاب مستقلی در زمینه آیات متشابه نموده، ابن شهر آشوب ساروی مازندرانی، دانشمند شهیر ایرانی است. وی که از علمای قرن ششم هجری است با بهره گیری از خوان پربرکت اهل بیت? و با شاگردی در محضر اساتیدی همچون شیخ شهر آشوب، جدّ بزرگوارش، پدر گرامی اش علی بن شهر آشوب، ابوعلی طبرسی و شیخ تمیمی آمدی و سایر بزرگان شیعه و سنی دست به تالیف کتبی زده است که خوشبختانه به دست ما رس...

حکیم ابوعبدالله محمد بن علی تِرمِذی (زیسته در حدود 230-320ﻫ) اثری با نام کتاب الفروق دارد که در آن مباحثی از جنس اخلاق صوفیانه و سلوک را با تحلیل­های روان‌شناسانه درباره ماهیت رفتار انسان آمیخته، و ازهمین‌رو مطالعه آن از جهات مختلف شایان توجه است. اغلب کسانی که از دیرباز درباره این کتاب سخن گفته‌اند، مضمون اصلی و هدف تألیف آن را نفی ترادف معنای کلمات شناسانده، و آن را در کنار تحصیل ن...

هدایت یک جامعه وتفهیم مسائل ان را تنها نمی توان به رادیو وتلویزیون محول نمود ،بلکه به علت محدودیتهایی که چنین وسائل دارند ویفه ی دولت ودستگاه های مسئول آن است که با انتشار کتاب های آسان ،مسائل ملی ومیهنی را برای ارشاد افراد، واطلاعات حرفه ای برای رشد انواع مهارتها به قیمت ارزان‹نه مجانی› در اختیار آنان بگذارند .این انتشارات باید بطورمداوم درزمینه های مختلف وبه صورت متنوع چاپ شود وبا تیراژ زیاد ...

قرآن کریم معجزه جاویدی است که به اذن الهی بر قلب خاتم الانبیاء نازل گردیده و پس از نزول در تمام دوره ها بالاترین انگیزه و اساسی ترین محور برای پژوهش های اسلامی و عربی بوده است و بدون شک در این میان بیان نکات اعرابی خود قرآن کریم به عنوان مدخل و اساس فهم معانی والا و ژرف آن از اهمیت ویژه ای بر خوردار است . بر همین اساس از دیر باز دانشمندان بسیاری به بیان جوانب اعرابی قرآن پرداخته اند چه در ضمن ...

نویسنده رساله حدود یکصد و پنج صفحه متن اصلی را - که حاوی پانزده جزء قرآن کریم می باشد - به فارسی روان ترجمه کرده و در موارد زیادی که نیاز به تحقیق و بررسی راجع به آنها احساس نیاز می شد به تحقیق پرداخته و مطالبی که احیانا" از مولف فوت شده بود در مورد شواهد تدارک کرده است .

یکی از منابع تفسیر قرآن روایاتی است که از معصومان(ع) و صحابه به دست ما رسیده است. در طول تاریخ تفسیر نیز برخی مفسران تنها با تکیه بر روایات به تفسیر پرداخته، به گونه ای که تفاسیر آنان به تفسیر روایی مشهور شده است. در مقابل، در قرن چهاردهم و اوایل قرن پانزدهم، بهره گیری از روایت در برخی از تفاسیر قرآن رو به کاهش نهاده، تا جایی که به تفریط در این باره متهم شده اند. از جمله علل کاهش بهره گیری از ر...