ملت‏سازی‏های مدرن در قرن گذشته، با دو چالش عمده فرهنگی در جوامع جهان سومی و در حال توسعه مواجه بوده‏اند: چالش مذهب‏گرایی در برابر سکولارسازی اجتماع و سیاست و چالش هویت‏طلبی قومی و فرهنگی در مقابل پروژه همسان‏سازی فرهنگی و زبانی. جامعه ایرانی نیز همانند اکثر جوامع غیرغربی که شاهد تجربه مدرنیزاسیون برون‏زا و کارگزارانه از جانب دولت و به تقلید از الگوی غربی بوده‏اند، در تاریخ معاصر خود با چالش‏ها ...

رسانه، بهترین وسیله برای فرهنگ‌سازی در جوامع مدرن است و برنامه‌های تلویزیونی، یکی از وسیع‌ترین گستره‌های مخاطب را در میان رسانه‌های جهان به خود اختصاص داده است. در این میان،سریال‌های تلویزیونی، نقش مهمی در شکل‌گیری و یا تغییر شکل ارزش‌ها و ساختارهای اجتماعی در جامعه بازی می‌کنند. هدف مقاله حاضر، تحلیل نشانه‌شناختی از نحوه بازنمایی الگوهای مدرن روابط دختر و پسر در سریال‌...

نظریه انتخاب عقلانی، نظریه ای است که برخی از صاحب­نظران متقدم، به ویژه اقتصاددانان کلاسیک و مردم­شناسان­ اقتصادی و اجتماعی، به آن توجه ویژه داشته اند و صورت خام ایده انتخاب عقلانی را برخی از آنها پردازش کرده اند. تبیین رفتارهای دینی مردم در دنیای مدرن بر مبنای تبیین­های نظریه دنیوی ­شدن اهمیت قابل توجهی در جامعه­شناسی دین داشت. اما این نظریه به علت پاره­ای کاستی­ها نمی­تواند تبیین جامع و کاملی ...

در جهان پست مدرن امروزی، دیاسپورا یا آوارگی قومی، خواه به اجبار و یا داوطلبانه نقشی اساسی در تعیین سیاستهای کشورهای میزبان و یا مهمان دارد؛ چرا که دیاسپورا در سیالیت مرزها، ایجاد و یا تخریبب پدیده دولت -  ملت نقشی شگرف دارد. دیاسپورا یا جوامع دیاسپورا به عنوان یک کارگزار توسعه یا ضد توسعه، ابعاد متفاوتی از نگرش­های جامعه ­شناسی و روانشناسی را در خود مسستتر دارد و این در حالی است که این نگرش­ها ...

آسیب شناسی وضعیت زنان در جوامع مدرن یکی از دغدغه های فراگیر معاصر است. این مقاله ناظر به جلب حقوق برای زنان در راستای ارتقای وضعیت اجتماعی آنان است. ورود زنان به عرصه ی عمومی و جمعی هر چند نمادی بر اثبات توان زنان در ساختن یک جامعه ی سالم است، اما با نبود زیرساخت های فرهنگی لازم، موجب بروز آسیب های فراوان شده است. بخش مهمی از این آسیب ها ناظر به زنان شاغل در جوامع مدرن معاصر است، اما بخش دیگری ...

مفهوم طبقه اجتماعی اصل بنیادین تبیین های اجتماعی در سنت تفکر جامعه شناختی است هم پویش های اجتماعی و هم هویت اجتماعی اعضای جوامع مدرن به کمک این مفهوم تحلیل و درک می شود اما جهت گیری همگرای نظریه های اجتماعی اخیر به سمت پذیرش اهمیت فراینده ی حوزه ی مصرف و فعالیت های سبک زندگی در شکل دادن به هویت شخصی و اجتماعی است این مقاله در صدد تحلیل چگونگی تغییر شالوده ی اجتماعی هویت در جوامع امروزی است این ...

ایران کشوری کهن و متمدن بوده است و با کمی ‎دقت در متون حماسی آن که بن مایه‎های فکری کهن دارند و اسطوره‎ها‎ را در خود جای داده‎اند می‎توانیم ردپای بسیاری از پدیده‎های اجتماعی را که در جوامع کهن – نه فقط جوامع مدرن- هم وجود داشته‎اند بیابیم و از این طریق ادعا کنیم که با جامعه روبرو بوده ایم. به ویژه جامعه‎ای که هویت در آن شکل گرفته بوده و احساسات ملی مردمانش از آن حمایت می‎کرده است. ادبیات تولید ...

با گسترش تربیت مدرن در عصر حاضر، ارتباط فرآیند تربیت با عناصر فرهنگ بومی دشوارتر گشته است و با تأکید بر این ارتباط، «چالش ناهماهنگی نظام تربیتی مدرن با فرهنگ بومی جوامع» بیشتر رخ می‌نماید. یکی از عوامل این چالش، وجود ناسازگاری بین فلسفه تربیتی مدرن با فرهنگ بومی است. لذا به‌نظر می‌رسد برای مواجهه با این چالش ، باید «فلسفه تربیتی اجتماع» را با تکیه بر عناصر اسلامی و ایرانی فرهنگ بومی تدوین کنیم ...

. علیرغم وجود شواهد محدود پیرامون توسعه محلی جوامع اواخر هزاره چهارم ق.م در فلات مرکزی، شواهد باستان شناسی بسیاری دال بر توسعه فرهنگی با خاستگاه غیر بومی در منطقه وجود دارد که یاد آور وجود منابع محرک اقتصادی و اجتماعی می باشد که در مناطق اصلی خطوط ارتباطی و تجاری عمل می کرده اند. در اواخر هزاره چهارم ق.م فروپاشی یا خالی از سکنه شدن بسیاری از محوطه های هزاره چهارم ق.م در شمال فلات مرکزی ایران در...

جهانی شدن به عنوان فرایند تحول نسبتاً عمیق و با دامنة گسترده ، تقریباً همة ساخت های زندگی بشر به خصوص فرهنگ های ملی را که پایة تمدن و هویّت ملت هاست در معرض تغییر و تحول و در بیشتر مواقع مورد تضعیف قرار می دهد. این مقاله در پی تبیین مفهوم همزیستی فرهنگی در بین جوامع چندفرهنگی، قومی است و همچنین در پی پاسخ به این سؤال است: جامعه ای که شاهد حضور فرهنگ ها و قومیت های مختلف است و با توجه به فرایند گری...